خالد سليمان
شه‌و و ڕۆژی یه‌كه‌می سه‌ری ساڵی 2010 له‌سه‌ر كه‌ناڵه ته‌له‌فزیوَنییه‌كانی فه‌ڕه‌نسا و زه‌مه‌نی ئاماده‌بوونی ژن بوو. ژنی هونه‌رمه‌ند و نمایشكار و سیاسی و كاراكته‌ری میللی و میدیا و بواره‌كانی تری ژیان، سیمای ساڵێكی نوێیان له‌ڕه‌نگ و ئاره‌زووی ژیاندۆستی له‌سه‌ر كه‌ناڵه‌كان به‌رجه‌سته‌كرد. یه‌كێك له سایته ئه‌لیكترۆنییه كۆمه‌ڵاتییه‌كانی هه‌مان ئه‌و وڵاته 10 كتێبی سێكسی بۆ ساڵی 2010 هه‌ڵبژاردبوو، ئه‌مه‌ش هه‌ر له‌میانه‌ی گرنگیدان به جیهانه پڕ له‌نهێنی و جوانه‌كه‌ی ژن. له‌ده‌ره‌وه‌ی كه‌ناڵه‌كانیشدا سه‌ر جاده و شوێنه گشتییه‌كانی ئه‌وروپا و ئه‌مریكا به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك مێینه‌كرابوون و ژن تیایاندا خاوه‌ندارێتی به‌شێكی زۆری ئاهه‌نگه‌كانیان ده‌كرد.
ئه‌م ده‌سپێكه بۆ ئه‌وه نییه دیارده‌كانی كۆمه‌ڵگای نمایشكاری و ڕیكلام كه ژن تیایدا كه‌ره‌سته‌ی سه‌ره‌كییه، بكرێته نموونه بۆ هه‌ر ئاواتێك بۆ ژنانی كوردستان بخوازرێت، به‌ڵكو ته‌نها بۆ ئه‌وه‌یه بووترێت كۆمه‌ڵگای ژنی ئازاد و خاوه‌ن بڕیار و ئابووری سه‌ربه‌خۆ و ماف پارێزراو، زه‌مینه‌ی بناتنانی به‌هاكانی ئازادی و دیموكراسیه‌ته. بۆ ئه‌وه‌یه بڵێین به نه‌هێشتنی توندوتیژی دژی ژن له كوردستاندا ئه‌ركێكه ده‌مانخاته به‌رده‌م ژیاندۆستی و ڕزگاربوون له میراتی دڵڕه‌قی و گوێنه‌دان به‌ئاواته بچووكه‌كانی له بیركراوه‌كانی ناو "موتبه‌خی" كوردی. له‌پێش هه‌مووشیانه‌وه به‌خشین و دابه‌شكردنی ئاره‌زووی ژیاندۆستانه، ئه‌گه‌ر چی له‌ڕێگای نمایش و ڕیكلام ئاساوه بێت و جه‌سته‌ی مێینه‌ش تیایاندا پاڵه‌وانی سه‌ره‌كی بێت، به‌ڵام بڕِیاری ئه‌و به‌پاڵه‌وانبوونه‌ش هه‌ر ژن خۆیه‌تی و تێكۆشانێكی مێژوویی له‌و پێناوه‌دا هه‌یه.
له یه‌كێك له ژنه چالاكه‌كانی ناو ژیانی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی كوردستانم پرسی چۆن ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵت به‌ڕێكرد. وه‌ڵامه‌كه‌ی چیرۆكێك بوو، ده‌كرێ بكرێته بابه‌تی فه‌لسه‌فه‌ی له‌بیركردنی ژن له‌ودیو دیواره‌كانی ماڵ و موتبه‌خه‌وه، چونكه ئه‌و خانمه له‌ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵی نوێدا له‌بری بیركردنه‌وه له هیواكانی خودی خۆی و مناڵه‌كانی ڕۆڵی هێمن كردنه‌وه‌ی ژنێكی توڕه له ژیانی ناو دیواه‌ركاندا گێڕابوو. به‌كورتییه‌كه‌ی ئاواتی ئه‌م ژنه چالاكه بۆ ساڵی نوێ ئه‌وه بوو كه هاوڕه‌گه‌زه توڕه‌كه‌ی خۆی و هاوسه‌ره ناده‌ربه‌سته‌كه‌ی هێوربووبێته‌وه و مناڵه‌كانی به‌جێ نه‌هێشتبێ و ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵی نوێش، ڕۆژی ئاشتبوونه‌وه و گه‌ڕانه‌وه بێت بۆ گرنگیدان به ئاره‌زووه بچووك و به‌نرخه‌كان كه هه‌موومان پێكه‌وه گرێده‌دات.
له ڕێگای سه‌فه‌ر بۆ به‌سه‌ربردنی شه‌وی سه‌ری ساڵ له‌گه‌ڵ كه‌سوكار و خێزاندا له شۆفێری ته‌كسییه‌كه‌م پرسی ئاواته‌خوازی چییه له 2010دا، وه‌ڵامه‌كه‌ی كه‌مێك دڵڕقانه بوو، چونكه پێیوابوو ئه‌م جه‌ژنه په‌یوه‌ندی به كوَمه‌ڵگای ئێمه‌وه نییه و ته‌نها ژنی پێ هه‌ڵده‌خه‌ڵه‌تێنرێت. هه‌ڵبه‌ته هۆكاری ئه‌م وه‌ڵامه هه‌ر خودی خۆم بوو كه له‌كاتێكی نه‌شیاودا پرسیاره‌كه‌م لێكرد و ئه‌و سه‌رگه‌رمی حیسابكردنی ڕۆژه‌كه‌ی بوو، به‌ڵام له‌دواییدا ده‌ركه‌وت كه ئه‌و پیاوه‌ش چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌یه كاره‌كه‌ی ته‌واوبێت و بگه‌ڕێته‌وه ماڵه‌وه و له‌گه‌ڵ خێزانه‌كه‌یدا ژه‌مێكی به‌چێژ بخوات و ته‌ماشای ئاهه‌نگه‌كانی كۆتایی 2009 و سه‌ره‌تای 2010 بكات. له‌دوایشدا پێموت ئه‌وه‌تا تۆش هیوایه‌كت هه‌یه!
ئه‌م كورتیله چیرۆكانه‌ی ڕۆژی به‌ری سه‌ری ساڵ و ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵ له شتێكدا كۆمان ده‌كه‌نه‌وه ده‌توانرێ ناوی لێ بنرێت "ئاوێنه بچكۆله‌كانی ژن" كه لێیانه‌وه دڵڕه‌قی خۆمان ده‌بینین، تیاشیاندا ناده‌ربه‌ستی و گرنگی نه‌دانی به‌شێكی زۆر له‌پیاوانی به ژن و خواست و ئاواته‌كانی به‌ڕوونی ده‌رده‌كه‌ون.
باسی توندوتیژی زیاتر و "ئیزلال" ناكه‌ین هه‌ر له سنووری ئه‌م ئاوێنه بچكۆلانه ده‌وه‌ستین كه، ده‌بێ بكرێنه فاكته‌رێك بۆ له‌خۆڕوانین و ئاوڕدانه‌وه له‌جیهانه فراوان و پڕبه‌خشه‌كه‌ی ژن. با لێره‌وه له‌بری خه‌ونه ئایدیاله‌كانی هه‌ندێك له پیاوان و ناده‌ربه‌ستی و گوێنه‌دانی زۆربه‌ی زۆریان ته‌نانه‌ت به‌و خه‌ونانه‌ش، بیر له‌وه بكه‌ینه‌وه 2010 ساڵی ئاوڕدانه‌وه بێت له‌خۆمان له‌ئاوێنه بچووكه‌كانی دونیای له‌بیركردنه‌وه، ساڵی گرنگیدان بێت به‌خواستی ژنانی كوردستان و له‌و ڕێگایه‌شه‌وه سه‌رخستنی هه‌ر هه‌وڵێك له‌پێناوی دونیای ئه‌واندا ده‌درێت.
شه‌و و ڕۆژی یه‌كه‌می سه‌ری ساڵی 2010 له‌سه‌ر كه‌ناڵه ته‌له‌فزیوَنییه‌كانی فه‌ڕه‌نسا و زه‌مه‌نی ئاماده‌بوونی ژن بوو. ژنی هونه‌رمه‌ند و نمایشكار و سیاسی و كاراكته‌ری میللی و میدیا و بواره‌كانی تری ژیان، سیمای ساڵێكی نوێیان له‌ڕه‌نگ و ئاره‌زووی ژیاندۆستی له‌سه‌ر كه‌ناڵه‌كان به‌رجه‌سته‌كرد. یه‌كێك له سایته ئه‌لیكترۆنییه كۆمه‌ڵاتییه‌كانی هه‌مان ئه‌و وڵاته 10 كتێبی سێكسی بۆ ساڵی 2010 هه‌ڵبژاردبوو، ئه‌مه‌ش هه‌ر له‌میانه‌ی گرنگیدان به جیهانه پڕ له‌نهێنی و جوانه‌كه‌ی ژن. له‌ده‌ره‌وه‌ی كه‌ناڵه‌كانیشدا سه‌ر جاده و شوێنه گشتییه‌كانی ئه‌وروپا و ئه‌مریكا به‌هه‌موو شێوه‌یه‌ك مێینه‌كرابوون و ژن تیایاندا خاوه‌ندارێتی به‌شێكی زۆری ئاهه‌نگه‌كانیان ده‌كرد.
ئه‌م ده‌سپێكه بۆ ئه‌وه نییه دیارده‌كانی كۆمه‌ڵگای نمایشكاری و ڕیكلام كه ژن تیایدا كه‌ره‌سته‌ی سه‌ره‌كییه، بكرێته نموونه بۆ هه‌ر ئاواتێك بۆ ژنانی كوردستان بخوازرێت، به‌ڵكو ته‌نها بۆ ئه‌وه‌یه بووترێت كۆمه‌ڵگای ژنی ئازاد و خاوه‌ن بڕیار و ئابووری سه‌ربه‌خۆ و ماف پارێزراو، زه‌مینه‌ی بناتنانی به‌هاكانی ئازادی و دیموكراسیه‌ته. بۆ ئه‌وه‌یه بڵێین به نه‌هێشتنی توندوتیژی دژی ژن له كوردستاندا ئه‌ركێكه ده‌مانخاته به‌رده‌م ژیاندۆستی و ڕزگاربوون له میراتی دڵڕه‌قی و گوێنه‌دان به‌ئاواته بچووكه‌كانی له بیركراوه‌كانی ناو "موتبه‌خی" كوردی. له‌پێش هه‌مووشیانه‌وه به‌خشین و دابه‌شكردنی ئاره‌زووی ژیاندۆستانه، ئه‌گه‌ر چی له‌ڕێگای نمایش و ڕیكلام ئاساوه بێت و جه‌سته‌ی مێینه‌ش تیایاندا پاڵه‌وانی سه‌ره‌كی بێت، به‌ڵام بڕِیاری ئه‌و به‌پاڵه‌وانبوونه‌ش هه‌ر ژن خۆیه‌تی و تێكۆشانێكی مێژوویی له‌و پێناوه‌دا هه‌یه.
له یه‌كێك له ژنه چالاكه‌كانی ناو ژیانی سیاسی و كۆمه‌ڵایه‌تی كوردستانم پرسی چۆن ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵت به‌ڕێكرد. وه‌ڵامه‌كه‌ی چیرۆكێك بوو، ده‌كرێ بكرێته بابه‌تی فه‌لسه‌فه‌ی له‌بیركردنی ژن له‌ودیو دیواره‌كانی ماڵ و موتبه‌خه‌وه، چونكه ئه‌و خانمه له‌ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵی نوێدا له‌بری بیركردنه‌وه له هیواكانی خودی خۆی و مناڵه‌كانی ڕۆڵی هێمن كردنه‌وه‌ی ژنێكی توڕه له ژیانی ناو دیواه‌ركاندا گێڕابوو. به‌كورتییه‌كه‌ی ئاواتی ئه‌م ژنه چالاكه بۆ ساڵی نوێ ئه‌وه بوو كه هاوڕه‌گه‌زه توڕه‌كه‌ی خۆی و هاوسه‌ره ناده‌ربه‌سته‌كه‌ی هێوربووبێته‌وه و مناڵه‌كانی به‌جێ نه‌هێشتبێ و ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵی نوێش، ڕۆژی ئاشتبوونه‌وه و گه‌ڕانه‌وه بێت بۆ گرنگیدان به ئاره‌زووه بچووك و به‌نرخه‌كان كه هه‌موومان پێكه‌وه گرێده‌دات.
له ڕێگای سه‌فه‌ر بۆ به‌سه‌ربردنی شه‌وی سه‌ری ساڵ له‌گه‌ڵ كه‌سوكار و خێزاندا له شۆفێری ته‌كسییه‌كه‌م پرسی ئاواته‌خوازی چییه له 2010دا، وه‌ڵامه‌كه‌ی كه‌مێك دڵڕقانه بوو، چونكه پێیوابوو ئه‌م جه‌ژنه په‌یوه‌ندی به كوَمه‌ڵگای ئێمه‌وه نییه و ته‌نها ژنی پێ هه‌ڵده‌خه‌ڵه‌تێنرێت. هه‌ڵبه‌ته هۆكاری ئه‌م وه‌ڵامه هه‌ر خودی خۆم بوو كه له‌كاتێكی نه‌شیاودا پرسیاره‌كه‌م لێكرد و ئه‌و سه‌رگه‌رمی حیسابكردنی ڕۆژه‌كه‌ی بوو، به‌ڵام له‌دواییدا ده‌ركه‌وت كه ئه‌و پیاوه‌ش چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌یه كاره‌كه‌ی ته‌واوبێت و بگه‌ڕێته‌وه ماڵه‌وه و له‌گه‌ڵ خێزانه‌كه‌یدا ژه‌مێكی به‌چێژ بخوات و ته‌ماشای ئاهه‌نگه‌كانی كۆتایی 2009 و سه‌ره‌تای 2010 بكات. له‌دوایشدا پێموت ئه‌وه‌تا تۆش هیوایه‌كت هه‌یه!
ئه‌م كورتیله چیرۆكانه‌ی ڕۆژی به‌ری سه‌ری ساڵ و ڕۆژی یه‌كه‌می ساڵ له شتێكدا كۆمان ده‌كه‌نه‌وه ده‌توانرێ ناوی لێ بنرێت "ئاوێنه بچكۆله‌كانی ژن" كه لێیانه‌وه دڵڕه‌قی خۆمان ده‌بینین، تیاشیاندا ناده‌ربه‌ستی و گرنگی نه‌دانی به‌شێكی زۆر له‌پیاوانی به ژن و خواست و ئاواته‌كانی به‌ڕوونی ده‌رده‌كه‌ون.
باسی توندوتیژی زیاتر و "ئیزلال" ناكه‌ین هه‌ر له سنووری ئه‌م ئاوێنه بچكۆلانه ده‌وه‌ستین كه، ده‌بێ بكرێنه فاكته‌رێك بۆ له‌خۆڕوانین و ئاوڕدانه‌وه له‌جیهانه فراوان و پڕبه‌خشه‌كه‌ی ژن. با لێره‌وه له‌بری خه‌ونه ئایدیاله‌كانی هه‌ندێك له پیاوان و ناده‌ربه‌ستی و گوێنه‌دانی زۆربه‌ی زۆریان ته‌نانه‌ت به‌و خه‌ونانه‌ش، بیر له‌وه بكه‌ینه‌وه 2010 ساڵی ئاوڕدانه‌وه بێت له‌خۆمان له‌ئاوێنه بچووكه‌كانی دونیای له‌بیركردنه‌وه، ساڵی گرنگیدان بێت به‌خواستی ژنانی كوردستان و له‌و ڕێگایه‌شه‌وه سه‌رخستنی هه‌ر هه‌وڵێك له‌پێناوی دونیای ئه‌واندا ده‌درێت.
تعليقات