Khaled Sulaiman, environmental Journalist

ئاماده‌كردنی : خالد سلێمان‌ ئه‌م گفتوگۆیه‌ی نێوان كه‌نعان مه‌كیه‌ی رۆشنبیری عیراقی و حازم ساغیه‌ی نووسه‌رو رۆشنبیری لوبنانی كه‌ دوای رووخانی رژێمی سه‌دام حسێن له‌ یه‌كێك له‌ قاوه‌خانه‌كانی ( له‌نده‌ن ) دا ئه‌نجامدراوه‌، تایبه‌ته‌ به‌باسكردن له‌سه‌ر تۆتالیتاریزم و ژینگه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی و خێڵه‌كی هه‌ردوو رژێمی به‌عس له‌ سوریا و عیراق . ئه‌و خاڵانه‌ی كه‌ هه‌ردوو نوسه‌ر له‌سه‌ری راده‌وه‌ستن و شیكارییان ده‌كه‌ن ده‌چنه‌وه‌ ناو ره‌گوڕیشه‌ی ئه‌و ته‌نگوچه‌ڵه‌مانه‌وه‌ كه‌ كۆمه‌ڵگه‌ عه‌ره‌بییه‌كان به‌ ده‌ستیانه‌وه‌ ده‌ناڵێنن، له‌وانه‌ بێگومان ده‌وڵه‌ت و حكومه‌ته‌كان، چونكه‌ ره‌سه‌نگه‌رایه‌تی له‌ جیهانی ئیسلامیدا ( به‌ تایبه‌تی جیهانی عه‌ره‌ب ) كه‌ ناسنامه‌ی تاك و گرووپه‌كان ره‌نگڕێژ ده‌كات، سه‌رچاوه‌یه‌كه‌ ئێستاو ئاینده‌ به‌وشێوه‌یه‌ گۆش ده‌كات كه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و ره‌سه‌نگه‌رایه‌تییه‌دا بگونجێن كه‌ ساڵه‌های ساڵه‌ توانایه‌كی گه‌وره‌ی هه‌بووه‌ له‌ رووی گه‌ڕاندنه‌وه‌ی هۆشیاری بۆ قاوغه‌ خێڵه‌كییه‌كه‌ی به‌بێئه‌وه‌ی هیچ كۆششێكی فیكری یاخود سیاسی ئه‌وتۆ له‌پێناو شیكردنه‌وه‌ی دیارده‌كاندا بخرێته‌

خالد سلێمان‌ گۆڕانكارییه‌كانی دنیای عه‌ره‌ب زۆرترنین له‌و شتانه‌ی له‌سه‌ر سه‌كۆی سیاسه‌ت و ئابووری و كۆمه‌ڵایه‌تیدا ڕوویان نه‌داوه‌, له‌سه‌ر ئاستی نێوده‌وڵه‌تی هێشتا جه‌مسه‌ره‌ جیهانییه‌كان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ كۆك و یه‌كڕا نین, كه‌ئایا كام سیستم له‌خزمه‌تی زیاتر ئه‌و دۆخه‌ ئابوورییه‌ نوێیه‌ ده‌كات وا سیستمه‌ جیهانییه‌كه‌ی ئه‌مڕۆی له‌سه‌ر به‌نده‌, جه‌مسه‌رێك (ڕوسیا, چین) هێشتا سه‌قامگیریی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و باكووری ئه‌فریقا له‌مانه‌وه‌ی سیستمه‌ سته‌مكاری و نیمچه‌ تۆتالیتارییه‌كاندا ده‌بینێته‌وه‌. له‌پاڵ ئه‌و زریانه‌ سیاسییه‌ی وا جه‌سته‌ سووتاوه‌كه‌ی (محه‌مه‌د بوعه‌زیزی) له‌تونسدا دروستیكرد, گۆڕانكارییه‌كی تری گرنگتر له‌ناو دنیای عه‌ره‌بیدا هه‌بوو كه‌ به‌بێده‌نگی تێپه‌ڕی و نه‌بووه‌ جێگای وه‌ستان و ئانالیزه‌كردن, ئه‌ویش ڕیفراندۆمه‌كه‌ی باشووری سودان بوو, كه‌بووه‌ هۆی سه‌ربه‌خۆبوون و دروستبوونی وڵاتێكی نوێ له‌كیشوه‌ری ئه‌فریقادا. له‌به‌ر هۆیه‌كیش زیاتر پێویستمان به‌وه‌یه‌ ئه‌مه‌یان گرێبده‌ین به‌و شه‌پۆلی گۆڕانكارییه‌ی وا له‌وڵاتێكدا زیاتر بووه‌ هۆی كۆتاییهێنان به‌حوكمی دیكتاتۆر

خالد سليمان (... نظراً لكون جميع الشهود، الذين استخدمتهم الشركة الالمانية في المنازعة القضائية، هم من الاخوة الايزيديين فلا نعرف كيف حلفتهم المحكمة الموقرة ولاسيما ان القرآن والكتب السماوية الأخرى لا تدخل في عقيدتهم وديانتهم، لذلك فان شهادتهم لم ترتق الى مستوى شهادات تصلح للاثبات).  هذه الفقرة أعلاه كانت ضمن المرافعة القانونية لشركة محلية بمحافظة السليمانية أمام دعوى قضائية أخرى رفعت من قبل شركة أجنبية، بسبب عدم الالتزام بالعقد المبرم بين الجانبين. ولو كانت هذه المشكلة القانونية الموجودة بين شركة محلية "كردية" وأخرى أجنبية "المانية"، ولم تخرج عن نطاق العمل والأموال والعقود والفوائد والخسائر، لمرت ككافة مشاكل البلاد الأخرى ولم تكن تكتسب أهمية تذكر، ولكن والحال هكذا، ورغم التزام الاعلام والسلطة الكردية جانب الصمت إزاء هذه المشكلة، لأن المسألة لا تتحمل ان ننظر إليها كقضية مالية بحتة، بل يجب اعتبارها خطراً على مشروع الاصلاح في النظام "القضائي" من جهة، ومعاداة المجموعات الدينية والثقافية المختلفة في اقليم كردستان من جهة أخرى.

  خالد سلێمان  (... وە لەبەرئەوەی هەموو شایەتەكان لە برا ئێزیدییەكانن نازانین دادگای بەڕێز چۆن سوێندیان پێ داوە چونكە قورئان و كتێبە ئاسمانییەكانی دیكە لە باوەڕ و ئاینی ئەواندا نییە بۆیە لەبەرئەوەی شایەتیدانیان لە ئاستی شایەتی نییە ئەوا ناگونجێ بۆ سەپاندن). ئەم پەرەگرافە بەشێكە لە مورافەعەی یاساییی كۆمپانیایەكی لۆكال لە سلێمانی لەبەرامبەر سكاڵایەكی تری یاسایی لەلایەن كۆمپانیایەكی بیانی بەهۆی پابەندنەبوون بەو كۆنتراكتەی لە نێوان هەردوولادا بووە. ئەگەر ئەم كێشە یاسایییە كە لە نێوان كۆمپانیایەكی لۆكالی "كوردی" و بیانی "ئەڵمانی"دایە، لە سنووری كار و پارە و كۆنتراكت و قازانج و زیاندا بووایە، وەك هەموو كێشەكانی تری وڵات بەبێدەنگی تێدەپەڕی و گرینگییەكی ئەوتۆی نەدەبوو. بەڵام ئێستا، لەگەڵ ئەوەی میدیا و دەسەڵاتی كوردی لێ نەهاتووەتە دەنگ، مەسەلەكە ئەوەی تێپەڕاندووە كە تەنها وەك گیروگرفتەكانی بزنس تەماشا بكرێت، بەڵكو دەبێت وەك دوو مەترسی بۆ سەر پرۆژەی چاكسازی لە سیستمی "داد"دا لەلایەك و، دژی گرووپە ئیتنی و ئاینی و كولتورییە جیاوازەكانی هەرێمی كورست

طالعنا في بعض وسائل الإعلام خبر مفاده ، خصومة بين شركة ألمانية وأخرى كوردستانية في مدينة السليمانية ، قدر تعلق الأمر بنا نحن الايزيدية في هذه الخصومة وكما ورد عن لسان حال الشركة الالمانية بأن محكمة السليمانية قد أسقطت الدعوى لصالح الشركة الكوردستانية بحجة إعتماد نظيرتها الالمانية في شكواها على شهادة الايزيديين وبنظرهم - أي محامو الشركة الكوردستانية ومحكمة السليمانية - بأن شهادة الايزيديين غير معترف بها وأنهم غير مؤمنين !!! .

بعد اجراءات طويلة التي امتدت تقريبا الى سنة كاملة تفاجأنا بتقديم طلب من محامي شركة نبزالسيدان عبدالواحد طاهر العلاف ورنج مصطفى حسين الى المحكمة الموقرة يطعنان في شهادة الشهود بحجة انهم ايزيديين ولا يؤمنون بالقرآن والكتب السماوية. يقولان في مرافعتهم : ( ... وحيث ان جميع الشهود هم من الاخوة الايزيديين فلا نعرف كيف حلفتهم المحكمة الموقرة لا سيما وان القرآن والكتب السماوية الاخرى لا تدخل في عقيدتهم وديانتهم ولكل ذلك ولكون الشهود لم ترتقي الى مستوى شهادات تصلح للاثبات ...)

خالد سلێمان‌ 23/1/2012 كه‌س نازانێت (گ.ر.ح) خنكێنراوه‌و قورابنییه‌كی تری كه‌لتووری پاككردنه‌وه‌ی شه‌ره‌فه‌، یان پێش ئه‌وه‌ی ده‌ستی ژنكوژه‌كانی ئه‌م وڵاته‌ی پێبگات، به‌پشتێنێكی پیاوانه‌ خۆی خنگاندووه‌و جه‌سته‌یه‌كی هه‌ڵواسراوی بۆ كۆمه‌ڵگه‌ به‌دیاریی به‌جێهێشتووه‌. هه‌واڵه‌كه‌ وه‌ك له‌سایتی (PUKMedia)دا هاتووه‌،  ده‌ڵێت سه‌عات 2:30 ده‌قیقه‌ی به‌ره‌به‌یانی 21/1/2012 له‌گه‌ڕه‌كی راپه‌ڕینی شاری قه‌ڵادزێ ژنێكی ته‌مه‌ن 34 ساڵان به‌خنكاوی به‌په‌نجه‌ره‌ی ماڵه‌كه‌ی خۆیانه‌وه‌ به‌هه‌ڵواسراوی دۆزراوه‌ته‌وه‌، به‌ڵام تائێستا ئاشكرانه‌بووه‌ كه‌ ئه‌و ژنه‌ خنكێندراوه‌ یان خۆی خۆی خنكاندووه‌. 

توفيق التميمي حرضتني قراءتي لكتاب الصديق خالد سليمان (الانفال حكايات من زمن مستقطع) على تأمل الازمنة المستقطعة من حيوات ضحايا آخرين لم ترد اسماؤهم ولا ملامحهم في قوائم الكاتب الذي يشغل نفسه ويكرس مواهبه لاقتفاء أثر الضائعين في سرابات الازمنة المستقطعة، فأرضنا العراقية وعلى اثر اغتصابها من الدكتاتور انجبت ازمنة مستقطعة كثيرة توزعت بعدالة يتيمة على تنوعاتها الجغرافية واختلافاتها الاثنية.

خالد سليمان إذا حاز الداعية الإسلامي حازم أبو إسماعيل، وهو أحد أعلام الإخوان المسلمين منصب رئيس جمهورية مصر في الانتخابات الرئاسية القادمة، فسيحظر بيع الخمور، يمنع الاختلاط بين الجنسين في العمل، ويكلف الحكومة بتهيئة الأجواء لفرض الحجاب. هذا ما تناقلته وسائل الإعلام المصرية والعربية بعد الجولة الأولى من انتخابات مجلس الشعب المصري، إذ فاز فيها «الإخوان» والسلفيون بغالبية المقاعد البرلمانية.  وذهب المتحدث الرسمي باسم الدعوة السلفية عبد المنعم شحات إلى نحو أبعد من كلام المرشح حازم أبو اسماعيل حيث تطرق لأدب نجيب محفوظ، معتبرا أنه مثير للرذيلة. 

هه‌موو ئه‌و شتانه‌‌ ناڵێم که‌ به‌ ده‌ممدا دێن، به‌ڵکو بیرده‌که‌مه‌وه‌ ئینجا ده‌یانپه‌یڤم. شته‌کان به‌های خۆیان ده‌ده‌مێ، نه‌ک به‌و ته‌رزه‌ی له‌ دونیادا هه‌ن، به‌ڵکو به‌و مانایانه‌ی که‌ له‌ بووندا هه‌ڵگرین‌. که‌م ده‌نووم و خه‌ون زۆر ده‌بینم. چونکه‌ هه‌ست ده‌که‌م هه‌موو ده‌قیقه‌یه‌ک که‌ پێڵوو لێک ده‌نێین، شه‌ست چرکه‌مان له‌ ڕووناکیی له‌ ده‌ست ده‌چێ. گه‌ر خودا شتێکم له‌ ژیانێکی نوێ بداتێ، ئه‌وا بۆ خه‌ڵکی ده‌سه‌لمێنم چه‌ند هه‌ڵه‌ن که‌ پێیانوایه‌ کاتێک‌ گه‌وره‌ ده‌بن ناتوانن عاشق ببن، به‌بێ ئه‌وه‌ی بزانن پیریی کاتێک دێت که‌ مرۆڤ کۆڵ له‌ عاشقبوون ده‌دات. باڵ ده‌به‌خشمه‌ منداڵان، به‌ڵام لێده‌گه‌ڕێم خۆیان فێری فڕین ببن.

خالد سلێمان‌ 9/1/2012 حازم ئه‌بو ئیسماعیل که‌ یه‌کێکه‌ له‌سه‌رکرده‌کانی ((ئیخوان موسلمین))و کاندیدی سه‌رۆکایه‌تی میسر که‌بڕیاره‌ له‌پایزی ئه‌م ساڵدا ئه‌نجام بدرێت،  پێش هه‌ڵبژاردنه‌کانی ئه‌م دوایه‌ به‌شێوه‌یه‌کی ڕوونء ئاشکرا ده‌رباره‌ی هه‌ندێ مه‌سه‌له‌ی گرنگی تایبه‌ت به‌کۆمه‌ڵگه‌ی میسر قسه‌ی کرد، ئه‌بو ئیسماعیل رایگه‌یاند  پێویسته‌ حکومه‌تی میسر خۆی ئاماده‌ بکات بۆ سه‌پاندنی په‌چه‌و سه‌رپۆش به‌ ژنانداو جیاکردنه‌وه‌ی نێرو مێ له‌ شوێنه‌کانی کارو هه‌روه‌ها قه‌ده‌غه‌کردنی مه‌ی فرۆشتن له‌ ولاتدا.