Khaled Sulaiman, environmental Journalist

چیلی، به‌بێ لۆمه‌ی سیاسی

خالد سليمان احتج عدد من الكتاب والمثقفين والصحفيين وأهل الثقافة والفنون والأدب يوم ١٨ من شهر تشرين الأول/ أكتوبر ٢٠١٣ داخل حديقة (آزادي) بمدينة السليمانية في كردستان العراق ضد تشويه ضريح الشاعر الراحل شيركو بيكةس وحرق تمثال الحب في ذات الحديقة في اليوم الثاني من عيد الأضحى من قبل مجهولين. حين وصل المحتجون إلى مكان التمثال (الصورة)، قام حبيبان من بين القضبان المتبقية من التمثال المتفحم بترك قبلة حب في محل القبلة الفنية المحترقة التي نحتها نحات كردي، اسمه زاهر صديق، كان قد وضعها في الحديقة قبل سنوات. وبعد مرور ساعات على الاحتجاج، نشر صحفي صورة لقبلة الحبيبين على الفيسبوك، وهما مصور صحفي اسمه كامران نجم وناشطة بيئية هولندية اسمها يانتين فان هاروينين، تقيم في كردستان منذ عام ٢٠٠٨. انتشرت الصورة خلال دقائق بين الفيسبوكيين وقنوات الإعلام المتنوعة بسرعة البرق وتفتح شهية الجميع على الكلام، إنما كلام في اتجاهات معاكسة، لم يصب سوى القليل منه هدف الاحتجاج والقبلة، وهو الحرّية، إذ اتضحت أنها مهددة في كردستان وتفتقد لمضمونها.

ئاسۆ وەهاب پاش (چەند حاڵەتێكی زۆر كوردانە)، لە رێگەی (ئەنفال، حیكایەتەكان لە زەمەنێكی دابڕاو) جارێكی تر خالد سلێمان، رووناكبیری كوردی گەرمیانی دوور لە جوگرافیای گەرمیان دەبێت بە یادەوەری وحیكایەتخوانی سەردەمە تاریكەكانی ئەنفال . دابڕانی خالد لەو جوگرافیایەی كە ناو بەناو بۆی دەگەڕێتەوە، بۆ تێركردنی غەریزە مرۆییەكانی پەیوەست بوونی مرۆڤ بە شوێنەوە، هەمان ئەو هەستەیە كە ئەنفالبوویەك ئیحساسی كردووە، لە زەمەنێكی رابردوو لە جوگرافیایەكی تازە كە ئەو دەم دەسەڵاتداریەتی بەعس داهێنانی كردووە، لە دامەزراندنی جوگرافیایەكی لەو ستایڵە، ستایڵێك كە لەسەر بنەمایی تەسكی وراوەستانی یەك لەدوایی یەك ویەك لەشان یەك دامەزراوە، بەو جیاوازیەی كە ئەوان –ئەنفالكراوەكان- لە رووی جەستەییەوە ئەوەیان چێشتووەو بونەتە هێما بۆ مەزڵومییەتی نەتەوەیەك، لەبەرامبەریشدا خالد سلێمان لە رێگەی ئەزموونی خۆی وحیكایەتخوانە دەربازبووەكان لە جەهەنەمی ئەو جوگرافیایایەو دۆكۆمێنتە قاڵبووەكان بەفرمان وپێداگری لەسەر لە ناوبردنی نەتەوەیەك هەست پێدەكات وكردووە . 

خالد سلێمان   I له‌ڕوونكردنه‌وه‌یه‌كدا كه‌ كۆمیته‌ی ئاماده‌كاری كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كورد بڵاویكرده‌وه‌، گوایه‌ له‌به‌ر هۆكاری لۆجیستی كۆنگره‌كه‌ بۆ كاتێكی نادیار دواخرا. بۆ زۆربه‌ی چاودێران‌و ناوه‌نده‌ سیاسییه‌كانی كوردستان ئاشكرایه‌ كه‌ هۆكاره‌كه‌ ئه‌وه‌ نییه‌ وا له‌بڵاكراوه‌كه‌ی كۆمیته‌كه‌دا هاتووه‌، به‌ڵكو ئه‌و ململانێ سیاسی‌و ناكۆكیانه‌یه‌ كه‌ له‌نێوان حزبه‌كانی كوردستاندا هه‌یه‌، به‌تایبه‌تی ململانێ‌و ناكۆكییه‌كانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان‌و پارتی كرێكارانی كوردستان‌و پارتی یه‌كبوونی دیموكراتی (په‌یه‌ده‌). II له‌سلێمانی، كه‌ به‌درێژایی مێژووه‌كه‌ی، سه‌نته‌رێكی سیاسی‌و كولتوری نه‌ته‌وه‌یی بووه‌، هه‌وڵێكی جیدی هه‌یه‌ بۆ دروستكردنی رایه‌كی گشتی ده‌رباره‌ی به‌هه‌رێم كردنی‌و بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان بزوێنه‌رێكی سه‌ره‌كی ئه‌م بیركردنه‌وه‌یه‌. من  ناڵێم له‌ئاستی نه‌ته‌وه‌یدا، به‌ڵكو له‌ئاستی نیشتمانیدا ئه‌مه‌ به‌تاڵكردنه‌وه‌ی خه‌ونی چه‌نده‌ها نه‌وه‌ی كورده‌ بۆ دروستكردنی نیشتمانێك جێگه‌ی هه‌مووانی تێدا بێته‌وه‌. III له‌هه‌ولێر مامۆستایه‌كی زانكۆ كه‌ خۆی به‌شاعیرو نیگاركێش‌

 خالد سليمان «إذا تركت بغداد يوماً فسيكون السبب الخوف من المجتمع ومن التشدد الديني، لأنني لم ولن أخضع لأحد تحت أي مسمى كان». هذا ما تقوله شهد عن مدينتها بغداد التي ولدت وكبرت ودرست فيها، وتخاطر بحياتها كل يوم حين تبحث عن قصة جديدة عن أحوال المهمشين والمحتاجين ومجموعات المافيا الصغيرة التي تتاجر بالأعضاء البشرية والرقيق الأبيض. تعمل شهد وتكتب لأية صحيفة تنشر لها قصصها الاستقصائية، إنما، على رغم محاولات البحث والكتابة والنشر، لا تخفي شعورها بالإحباط تجاه ما يجري في البلاد، فكلما اقتربت من خيوط قصة من القصص الغريبة التي تحصل في بغداد اليوم، اكتشفت يداً سرّية فيها لأحد المتنفذين داخل الأجهزة الحكومية. تقول شهد: «الحياة معدومة في بغداد، إنها مدينة لا يمكن تصورها حتى في الخيال، كل شيء معدوم. نصطدم نحن الشباب بمعرفتنا المسبقة بما يمكن وصفه بالـ «لا جدوى» كلما حاولنا إنجاز شيء أو تشخيص شيء ما».

خالد سلێمان ساڵی ٢٠٠٦ ره‌وه‌ندی موسڵمانه‌كان له‌ڕێگای هه‌ندێ سه‌نته‌رو چالاكی بانگه‌شه‌ی ئاینی‌و كاری ره‌وه‌ندكاری له‌كه‌نه‌دا داوای  دامه‌زراندنی دادگای شه‌ریعه‌ی تایبه‌ت به‌موسڵمانان ده‌كه‌ن. جوله‌كه‌كان خوێندنگا تایبه‌ته‌كانیان به‌ڕووی فره‌ییدا داده‌خه‌ن‌و زیاتر مۆركی ئاینییان ده‌ده‌نێ، فه‌ره‌نسا به‌سه‌رۆكایه‌تی نیكۆڵا ساركۆزی له‌ڕێگای قه‌ده‌غه‌كردنی په‌چه‌و نیقاب له‌شوێنه‌ ڕه‌سمیه‌كاندا، ده‌رگای سیجالێكی گه‌وره‌ به‌سه‌ر ئاین‌و سیاسه‌تدا ده‌كاته‌وه‌. ته‌قینه‌وه‌كانی له‌نده‌ن ساڵێ ٢٠٠٥ پاڵ به‌حكومه‌تی به‌ریتانیاوه‌ ده‌نێن گفتوگۆیه‌كی جیدی له‌سه‌ر منداڵانی ره‌وه‌ندی موسڵمانان‌و ئاوێزانبوون له‌ناو كۆمه‌ڵگه‌ی به‌ریتانیدا ده‌كاته‌وه‌. كوشتنی هونه‌رمه‌ندو سێناریستی هۆڵه‌ندی تیۆ ڤان گۆگ به‌ده‌ستی توندڕه‌وێكی مه‌غریبی‌و بڵاوكردنه‌وه‌ی هه‌ندێ كاریكاتۆری وروژێنه‌ر له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ری موسڵمانان، ده‌بنه‌ هۆی دروستبوونی قسه‌یه‌كی زۆر له‌سه‌ر ئازادی ڕاده‌ربڕین‌و ڕێزگرین له‌باوه‌ڕه‌ پیرۆزه‌كانی «ئاینیه‌كان» مرۆڤ، لێكۆڵینه‌وه‌ له‌مۆراڵی مه‌سیحی‌و بارمته‌ ئه‌خلاقی‌و سێكسییه‌كان له‌ئیتالیاو