التخطي إلى المحتوى الرئيسي

شه‌رحێكی تر بۆ پۆپۆلیزم: جاده‌گه‌رایی ‌

خالد سلێمان‌
شه‌رحێكی تر بۆ پۆپۆلیزم: جاده‌گه‌رایی
تێبینی یه‌كێك له‌هاوڕێ و هاوپیشه‌كانم له‌سه‌ر گۆشه‌ی پێشووم له‌سه‌ر پۆپۆلیزم ئه‌وه‌بوو كه‌ به‌باشی بیرۆكه‌كه‌م نه‌گه‌یاندبوو، له‌هه‌مانكاتدا وتاری یه‌كێك له‌ڕۆژنامه‌نووسه‌ هاوپیشه‌كانم خوێنده‌وه‌ كه‌ له‌خۆپیشاندانه‌كانی به‌هاری ڕابردوودا به‌شێك له‌حه‌شامات و هونه‌ری گوتارخوێندن له‌به‌رده‌ركی سه‌رای سلێمانی, ئێستاش گله‌یی له‌وه‌ ده‌كات كه‌هێزه‌ ئیسلامی و موحافیزكاره‌كان له‌ئاستی ئه‌و داواكارییانه‌دا نه‌بوون په‌یوه‌ستبوون به‌ئازادییه‌وه‌.
لێره‌دا به‌پێویستم زانی جارێكی تر بگه‌ڕێمه‌وه‌ سه‌ر هه‌مان مه‌سه‌له‌و له‌گۆشه‌نیگایه‌كی تره‌وه‌ له‌سه‌ری بنووسم. ئه‌وه‌ی له‌م گۆشه‌یه‌دا ده‌مه‌وێ بیڵێم ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌دوو بۆنه‌ی جیاوازدا ده‌نگی دیموكراسیانه‌و پۆپۆلیستانه‌ (شه‌عبه‌وی) له‌یه‌ك جیاده‌كرێنه‌وه‌, یه‌كه‌میان بۆنه‌ی دروستبوونی حه‌شاماته‌ كه‌تاك تیایدا تێكه‌ڵ به‌هێزگه‌لێكی وا ده‌بێت و جیاوازی تاكه‌كان ده‌شارێته‌وه‌و له‌كاراكته‌رێكی ئاراسته‌كراوی خرۆشاودا كۆیانده‌كاته‌وه‌. له‌م ساته‌دا كه‌ بازنه‌كانی ترس له‌ناو حه‌شاماتێكی یه‌كساندا ده‌كرێنه‌وه‌و تاك بۆشایی و لاوازییه‌كانی خۆی به‌هێزی ده‌وروبه‌ری پڕ ده‌كاته‌وه‌، سۆزو خۆرشان له‌دیموكراسی و عه‌قلانیه‌ت به‌هێزتره‌و هه‌رچی مه‌یلی ((جاده‌گه‌رایی)) هه‌یه‌ جێگه‌ی سیستمی نوێنه‌رایه‌تیكردن ده‌گرێته‌وه‌. هه‌رچی بۆنه‌ی دووه‌مه‌ ڕاسته‌وخۆ په‌یوه‌سته‌ به‌مه‌ی دواییه‌وه‌, واته‌ سیستمی نوێنه‌رایه‌تیكردن كه‌زۆر جار ده‌بێته‌ هۆی زاڵبوونی ده‌نگێكی وه‌ك ئه‌وه‌ی ((هۆگۆ چاڤێز))و پڕۆژه‌ی دیموكراسی له‌دیارده‌ی جاده‌گه‌راییدا چڕده‌كاته‌وه‌و جیاوازییه‌كان و تێگه‌یشتن له‌ شه‌راكه‌ت ده‌كاته‌ دروشم و دیارده‌ی كۆمه‌لایه‌تی.له‌به‌شێكی زۆری دونیادا (ئاسیا، ئه‌فریقا، ئه‌مریكای لاتین، ڕۆژهه‌لاتی ناوه‌ڕاست) هه‌ردوو بۆنه‌ی حه‌شامات و هه‌ڵبژاردنی نوێنه‌رایه‌تیدا, ده‌بنه‌ فه‌زای هونه‌ری گوتاربێژی و ناسنامه‌ی ((جاده‌گه‌رایی)) تیایدا ده‌بێته‌ ئه‌لته‌رناتیڤی به‌هاكانی دیموكراسی؛ چونكه‌ هه‌موو شتێك به‌یه‌كده‌نگ و یه‌گڕه‌نگ و یه‌ك شێوه‌ ده‌رده‌كه‌وێت و دیارده‌ی (من) نوێنه‌رایه‌تی هه‌مووان ده‌كات. له‌هه‌مان سیاقدا سیاسه‌ت و فه‌لسه‌فه‌ی به‌شداریكردن له‌پڕۆسه‌ی سیاسیدا ده‌بنه‌ په‌راوێزێك بۆ مه‌سه‌له‌ كۆمه‌لایه‌تییه‌كان و هه‌موو ئه‌و ڕه‌مزو ئاماژه‌و وێنانه‌ی ((غه‌ریزه‌)) ده‌جوڵێنن, وه‌ك كه‌ره‌سته‌ی سیاسی كاریان پێده‌كرێت.ساڵی ڕابردوو له‌به‌رده‌م وێنه‌یه‌كی سه‌یردا ڕاوه‌ستام و ده‌كرێت وه‌ك ئایكۆنێكی (شه‌عبه‌وی دابنرێت). كه‌ناڵێكی ته‌له‌فزیۆنی له‌یه‌كێك له‌بازاڕه‌كانی شاری سلێمانیدا په‌نای برده‌ به‌ر ده‌رۆزه‌كه‌رێك تا سۆزی خه‌ڵك بۆ لای خۆی ڕابكێشێت و به‌رامبه‌ره‌كه‌ی وه‌ك دڵڕه‌قێك پیشان بدات. به‌دڵنیاییه‌وه‌ ده‌رۆزه‌كه‌ره‌كان ئه‌گه‌ر له‌سلێمانی بن یان پاریس یان قاهیره‌ یان تاران ئه‌و توێژه‌ كۆمه‌لایه‌تیه‌ن كه‌ده‌بێت به‌رنامه‌یه‌كی چاكسازی-كۆمه‌لایه‌تی بیانگرێته‌وه‌ نه‌ك بكرێنه‌ چاودێر به‌سه‌ر پڕۆسه‌ی سیاسی و حوكمڕانییه‌وه‌, یان كارتی به‌رژه‌وه‌ندییه‌ سیاسییه‌كان. ئه‌مجۆره‌ به‌كارهێنانه‌ی ده‌نگی په‌راوێزبووه‌كان (یان په‌راوێزخراوه‌كان) له‌به‌رهه‌مهێنانی گوتاری سیاسیدا, یان ئه‌و ڕێبازی كاركردنه‌ی ((هۆگۆ چاڤێز)) لاتینی و نه‌سروڵلای لوبنانی و هاوڕێبازه‌كانیان بۆ دیاریكردنی خه‌ڵكی باش و خه‌ڵكی خراپ به‌كاریدێنن, هه‌موو ئه‌مانه‌ ترسی گه‌وره‌ن بۆسه‌ر دیموكراسی, ته‌نانه‌ت بۆسه‌ر ئازادییه‌كانیش.مه‌سه‌له‌كه‌ش به‌كورتی له‌وه‌دا كۆده‌بێته‌وه‌ پۆپۆلیزم كه‌ئایین و نه‌ته‌وه‌و ئایدیۆلۆژیاو ئازادی و دۆگماو ئاراسته‌ی كۆمه‌لایه‌تی جیاواز له‌هه‌ناوی خۆیدا كۆده‌كاته‌وه‌ به‌شۆڕشگێڕیی ده‌ستپێده‌كات و به‌دیكتاتۆری و فاشیزم كۆتایی پێدێت.

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

هەر دەوڵەتێکی کوردی لەم دۆخەدا لە دایکبێت، وەک ئەوەی باشوری سودان دەبێت*

خالد سلێمان سیاسەتی ڕاستەوخۆ، ناڕاستەوخۆی شانشینی سعودی، قەتەر، تورکیا بەرامبەر عیراق و سوریا، لە حەڵەتی پاشەکشەی یەکجارەکی پرۆژەی دەسەڵاتێکی ئیسلامی ( ئیخوان، بەرەی نوسرە، ئەحراری شام، سوپای ئیسلام .. هتد ) ، کار بۆ دامەزراندنی کیانێکی سوننەی سەربازی دەکات، کە دور نیە، بەعسیەکانی ناو داعش، تۆوی ئەو کیانە بن . یانی داعشیش بەشێک دەبێت لە نەخشە سعودی - قەتەری - تورکیەکە .  ئێستا هەوڵی هەرسێ جەمسەرەکە لەوەدا کۆدەبێتەوە، چۆن لە ڕێگەی پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتە کوردیەکانی ناو ئیئتلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە، کوردیش بەشێک بێت لەو کیانە سوننییە . لەوانەیە ئەمە باشترین دەروازە بێت بۆ تەماشاکردنی دیمەنی هەرێمی کوردستان، کە لە ڕوی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەوە لە خراپترین ئاستیدایە، بگرە لەبەردەم داڕوخانێکدایە کەس مەزەندەی دەرەنجامەکانی ناکات . بەڵام ئەوەی لەناو دیمەنێکی سیاسی، سۆسیۆ - ئابوری خراپی وەک ئەوەی ئەمڕۆماندا، هەژمونی خۆی هەیەو ڕای

ئاین لەمیتۆدەکانی پەروەردەی کوردستاندا ‌

خالد سلێمان‌ 15/5/2015 ساڵی ٢٠١٢ لەبەر ڕازی نەبونی مەسیحیەکان و کاکەییەکان لەسەر ئەو بەشانەی لە کتێبی “ئاین ناسی” لە میتۆدی خوێندندا، ئەو دوو چاپتەرەی بۆ ئەوان  لە کتێبەکەدا دانرابون لە سەر خواستی خۆیان  لابران. ئەمە هەنگاوی یەکەمی ئەو قەیرانەی پەروەردەیە کە تا ئەم ساتە لە کوردستاندا بەردەوامە. مەسیحییەکان پێیان وابو کە چیرۆکی لە دایکبونی مەسیح بەشێوەیەکی ناڕاست نوسرابو، بۆیە داوای لابردنیان کرد. ئەوەی پەیوەست بو بە کاکەییەکانەوە، بوون بەدوو بەشەوە، بەشێکیان پێیان وایە ئەوان موسڵمانن و نابێت وەک ئاینێکی جیا تەماشا بکرێن، بەشێکی تریان پێیان وایە کە ئاینەکەیان جیایەو ئەوەی لە میتۆدەکەدا نوسراوە ڕاستە. ئەم جیاوازیەش لای ئەوان بوە هۆی لابردنی ئەو بەشەی لە کتێبەکەدا لەسەر کاکەیی نوسرابو. کتێبی ئاینناسی لە قۆناغەکانی  (١٠، ١١، ١٢)ی خوێندندا لە پێناو ئەوەدا بوو کە خوێندکارانی کوردستان جگە لە ئاینی ئیسلام ئاینەکانی تریش بناسن، بەڵام پرۆژەکە لەسەرەتادا - بەتایبەتی لە کتێبی قۆناغی ١٢دا- توشی دوو گرفت بوو، یەکەمیان ئەوەبو کە وانەکانی خوێندن لەسەر مەسیحی و ئێزدی و کاکەیی و ئاینەک...

أزمة المياه تهدّد الشرق الأوسط.. والعراق على الخط الأحمر

خالد سليمان  يشير مدير المعهد العلمي للبيئة في جامعة جنيف مارتن بينيستون إلى ذوبان شبه كلي لثلوج جبال الألب نهاية القرن الحالي، حيث لا يبقى سوى القليل منه في الأعالي. يعود سبب ذوبان هذه الثلوج التي تغذي أنهار (راين، دانوب، بو، رون) ويعتمدها ١٦٠ مليون نسمة في غالبية أنحاء أوروبا للزراعة والنقل والطاقة والغذاء، إلى التغيير المناخي وارتفاع درجات حرارة الأرض، ناهيك عن الازدياد السكاني حيث تشير الإحصائيات المتوقعة إلى وصول نسبة سكان المعمورة إلى ١٠ ملايين نهاية هذا القرن.  كانت هذه الصورة بداية لمؤتمر دولي بعنوان “السلام الأزرق” حول دور المياه في السلام والتنمية المستدامة في الشرق الأوسط نظمه Stratigic Foresight Group وجامعة جنيف بالتعاون مع وكالة سويسرا للتنمة والتعاون الاسبوع الثاني من شهر أكتوبر ٢٠١٥.