خالد سلێمان24/11/2011
ساڵی 2005 خاتوو دانیال میتێران بەسەردانێک ھاتبووە شاری مونتریال لەکەنەدا. لەچوارچێوەی چالاکی و چاوپێکەوتنەکانیدا، دانیشتنێک ڕێکخرابوو لەگەڵ ژمارەیەک لەکوردە نیشتەجێبووەکانی ئەو شارە. لەدانیشتنەکەدا کە لەیەکێک لەھۆڵەکانی زانکۆی کێبێک لەمونتریال (یوکام) ڕێکخرا، پرسیارێکی زۆر لەدانیال میتێران کراو ئەویش وەک رەفتاری ھەمیشەیی بەھێمنییەوە وەڵامەکانی دەدایەوە. لەسەرەتای دانیشتنەکەدا کوردێکی قسەخۆشی کوردستانی ئێران لێی پرسی، ((مەدام میتێران، ھەموو کورد ناوت لێدەنێن دایکی کورد، ئەی دەبێت باوکی کورد کێ بێت))، ئەویش لەوەڵامدا وتی: مەبەستت چییە، یانی لەکۆتایی تەمەنمدا شوو بکەمە کوردێَک.
لێرەوە کەھەمووان دایانە قاقای پێکەنین، گفتوگۆیەکی جددی دەستیپێکردو خاتوو میتێران باسی بەشێک لەژیانی خۆی لەگەڵ سەرۆکی کۆچکردوو ((فرانسوا میتێران))و ھەڵوێستی فەرەنساو ئەوروپای ساڵانی ھەشتای سەدەی ڕابردووی بەرامبەر بەعیراق و کورد کرد.
لەمیانەی ئەو وردەکارییانەی خاتوو میتێران باسی دەکردن و دەیگێڕانەوە -زۆربەی قسەکان پەیوەستبوون بەساڵانی ھەشتاکان و ھەڵوێستی فەرەنساو ئەوروپا لەڕێژێمی سەدام حسێن و بەکارھێَنانی ئەو پەڕی دڵڕەقی دژی کورد-، ڕایەکم بیرکەوتەوە کەدەڵێت: جیھان لەتاوانەکانی سەدام دژی کورد ھاوبەشبوو، ھەڵبەتە مەبەست لەجیھان لەم سیاقەدا زیاتر ئەوروپاو ئەمریکایە. ئەو دانیشتنەشم بەھەلزانی بۆئەوەی ڕای کەسێک بزانم کە کەسی یەکەمی نزیکی سەرۆکی جەمسەرێکی گەورەی ئەورپای ئەو کاتە بوو، ئەویش فەرەنسایە کە لەساڵانی حەفتاو ھەشتاکاندا چیرۆکی ((غەرامێکی)) سەرئێشاوی بەعیراقەوەی دەبەستەوە. پرسیارەکەشم ئەوەبوو، وەک دۆستێکی ھەرە نزیکی کورد، نەیدەتوانی کاریگەریی بۆ سەر فرانسوا میتێران ھەبێت بۆئەوەی سنوورێک بۆ دڵڕەقی و ڕەفتارەکانی سەدام حسێن دژی کورد دابنرێت، ئەی بۆچی فەرەنسا تا کۆتایی ھەشتاکان موشەکی (ڕۆلان)ی بەحکومەتی عیراق دەفررۆشت؟.
خاتوو میتێران لەوەڵامدا وتی: بەڵێ ڕاستە جیھان، ئەوروپاش بەتایبەتی، ھاوبەشی تاوانەکانی سەدام حسێن بوون دژی کورد، ئایا بۆ وەک فەرەنسا ھیچمان نەکرد، بەڕاشکاویی دەڵێم: بەرژەوەندییەکانی ئەو کاتەی ئەوروپاو فەرەنساش لەگەڵ ڕژێمی سەدام حسێندا زۆر لەئیرادەی من و فرانسوا میتێران گەورەتر بوون. بەکورتییەکەی، خاتوو میتێران تەنھا دۆستێکی نزیکی کورد نەبوو، بەڵکو لەپشتەوەی نوخبەیەکی سیاسی و کلتووری فەرەنسا بوو لەناسکترین بارودۆخی سیاسیی کوردستاندا دەستی لەکورد بەرنەدا. لەوانەیە زیندووترین نموونەی کاری ئەو نوخبەیە لەڕووداوەکانی ناوەڕاستی ساڵانی حەفتاکانی کوردستان بێت کە بەشێکیان لەلایەن پزیشکانی بێ سنووری فەرەنساوە تۆمارکراون، نزیکترینی ئەو کەسانەش (بێرنار کۆشنێرو کریس کۆچیرا)ن. ئەو دەمە واتە ساڵی 1975، زۆر شتی فەرەنسی لەعیراقدا بوون، ھێلیکۆپتەرو بۆمب و شتی تر، کامێراکانی بێرنار کۆشنێرو کریس کۆچێراش ھەر فەرەنسی بوون. ھەر لەبەر ئەم ھۆیەش پەیوەندییەکانی عیراق و فەرەنسای ئەو دەمەو دواتر بەچیرۆکی ((غەرامی سیاسی)) پڕ لەسەر ئێشە دادەنرێن، بەڵام غەرامەکەی مەدام میتێران بۆ کورد جیاواز بوو.
Source:
تعليقات