خالد سلێمان*
ئەو بەڵگەنامەیەی فەیسبوك كە "دەیلی مێل"ی بەریتانی لە ڕۆژانی ڕابردوودا بڵاوی كردەوە، لەوپەڕی تونێلی گۆڕانە مەزنەكەی جیهانەوە دەرمان دەكات و هەر لە تاریكیشدا دەمانهێڵێتەوە؛ چونكە پەردە لەسەر ئەو درۆ گەورەیە هەڵدەماڵێت كە لە سەرەتای نەوەدەكانی سەدەی ڕابردووەوە "ئیدیعای" بۆ دەكرێت و بڵاوبوونەوەی ئامرازەكانی گەیاندنی زانیاری بەو شێوەیەی هەیە، بەفاكتەرێكی بەهێزی بڵاوبوونەوەی پرانسیپەكانی ئازادی و دیموكراسییەت دادەنرێت.
بەڵگەنامەكەی "فەیسبوك" كە بریتییە لە مەرجەكانی بڵاوكردنەوە و دەسەڵاتی لابردنی ئەو وێنە و نووسینانەی كە گوایە دژی سیاسەتی ئەو تۆڕە كۆمەڵایەتییەن، لە لایەكەوە لە چەند خاڵێكدا كورد و كوردستان دەگرێتەوە، لەلایەكی ترەوە پەیوەندییەكی توندی هەیە بە سیاسیەتی توركیاوە. بۆیە لێرەدا پێویست دەكات لەسەر ئەم بەڵگەنامەیە ڕاوەستین و بەئاسانی بەسەرماندا تێپەڕ نەبێت. هەڵبەتە هەر لەسەر فەیسبوك خۆی گفتوگۆیەكی سەرپێی لەسەر بەڵگەنامەكە دەكرێت و شتەكانیش لەوەدا كۆ دەكرێنەوە كە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكە دژایەتیی كورد دەكات و بڵاوكردنەوەی نەخشەی كوردستان و وێنەی عەبدوڵڵا ئۆجالان قەدەغە دەكات، بەڵام مەسەلەكە لەوە ترسناكترە و ئەو بەندەی ئەم خاڵانەی لەخۆ گرتووە هەندی شتی تری تێدایە كە ئەم شتانەی خوارەوە قەدەغە دەكات:
ـ ڕەتكردنەوەی هۆلۆكۆست كە چاو دەخاتە سەر ڕق و كینە.
ـ هەموو هێرشێك بۆ سەر ئەتاتورك (بەوێنە و تێكست).
ـ نەخشەی كوردستان (توركیا).
ـ سووتاندنی ئاڵای توركیا.
ـ هەر شتێك پەیوەندی بە "عەبدوڵلا ئۆجلان"ەوە هەبێت.
ـ یارمەتی بێت بۆ پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە).
بەڵام لە سەرووی ئەو دوو خاڵەی دوایدا بەڵگەنامەكە ئەوەی قەدەغە نەكردووە لە حاڵەتێكدا كە ئەگەر بڵاوكردنەوەی ئەم شتانە دژی (پەكەكە) بن.
ئەوەی لەم بەڵگەنامەیەدا جێگای لەسەر ڕاوەستان و سەرسوڕمانە، ئەم خاڵانە لە خانەی مەرجە نێودەوڵەتییەكانی فەیسبوكدا بۆ بڵاوكردنەوە نووسراون و یەكەم خاڵ پەیوەستە بە هۆلۆكۆستەوە، هەموو خاڵەكانی تریش پەیوەستن بە كورد و توركەوە. یەكەم پرسیار لە هەر باسكردنێكی ئەم "فەزیحە"یەی فەیسبوكدا، ئەوەیە، كێ ئەم تۆڕە كۆمەڵایەتییە بەڕێوە دەبات و سیاسەتەكەی دادەڕێژێت، ماك زوكێربێرگ و ئەنجوومەنی بەڕێوەبردنەكەی، یان "میت"ی توركی؟. ئەمە پرسیاری هەر كەسێكی ئاسایی دەبێت مەرجە نێودەوڵەتییەكانی فەیسبوك بخوێنێتەوە كە ڕەتكردنەوەی هۆلۆكۆستی گرێداوە بە هێرشكردنە سەر ئەتاتورك و سووتاندنی ئاڵای توركی. هەر لەپاڵ ئەمەشدا ئاڵای كوردستان و "پەكەكە"ی كردووەتە ئامانج.
ئەوەی لە ڕۆژنامەی (دەیلی مێل)ی بەریتانیدا بڵاو بووەتەوە و لە سەر زاری ئەمین دەرقاوی بەڕەچەڵەك مەراكشی كە بۆ فەیسبوك كاری كردووە وەرگیراوە، ئاماژە بۆ خاڵێكی تری گرینگ دەكات، ئەویش "ئیستغلال"كردنی خەڵكی جیهانی سێیەمە لەكاركردن لە فەیسبوك و كۆمپانیا زەبەلاحەكانی تری بواری تەكنۆلۆژیا و سۆشیال میدیاكاندا. ئەمەش لەوە دەردەكەوێت كە ئەمین زەرقاوی لەبەرامبەر كارەكەیدا بۆ فەیسبوك سەعاتی (١) دۆلاری وەرگرتووە لە كاتێكدا كۆمپانیاكە سەدان هەزار دۆلار لە سەعاتێكدا لەبەرامبەر ڕێكلامەكانیدا وەردەگرێت.
ئەوەی لێرەدا زیاتر جێگای مەبەستە گرێدانی مەرجەكانی ئەم كۆمپانیایەیە بە كورد و ئاڵای كوردستانەوە. لەوانەیە زۆر هەبن و بڵێن مەسەلەكە تەنها پەیوەستە بە پارتی كرێكارانی كوردستان و سەرۆكەكەی كە لە ساڵی (١٩٩٩) زیندانە لە دورگەی ئیمیرالی لە توركیا، بەڵام ئەی فەیسبوك چی پەیوەندییەكی بە ئەتاتورك و ئاڵای توركیاوە هەیە؟ ئەی هۆلۆكۆست لە كوێی مەسەلەكاندایە و گوایە بڵێی ئەنجوومەنی بەڕێوەبردنی كۆمپانیای فەیسبوك لە ڕێگای "میت"ی توركیاوە وا تێگەیەنرابێت كە كورد لە توركیادا هۆلۆكۆستیان دژی جوولەكەكانی ئەو وڵاتە دروست كردبێت؟ باش دەزانم ئەمە پرسیارێكی هەتا بڵێی "سەخیفە"، بەڵام سەخافەت پرسیاری سەخیفی لێ دەبێتەوە.
ئەی هەڵوێستی نەخبەی سیاسیی كوردی لە هەرێمی كوردستان و بەشەكانی تر لە سووریا و ئێران بەرامبەر ئەم سیاسەتەی فەیسبوك چی دەبێت كە ڕۆژانە بەهەزاران دۆلار لەبەرامبەر ڕێكلامدا دەخاتە ناو حیسابی ئەم كۆمپانیا زەبەلاحەوە؟
* رۆژنامەنووسێكی سەربەخۆیە.
سەرچاوە: AKNEWS
تعليقات