التخطي إلى المحتوى الرئيسي

دووزخورماتو هێشتا هێلكه‌ی زێڕین ده‌كات

 ‌ خالد سلێمان‌
 19/11/2012

پێش ساڵێك زیاتر له‌ رۆژنامه‌ی (ئاسۆ) له‌وتارێكدا پێم وابوو كه‌ ئیتر دووزخورماتو بۆ كورد وه‌ك قازێك وایه‌ له‌ هێلكه‌ی زێڕین كه‌وتبێت، چونكه‌ له‌پێش هاووڵاتیانی ئه‌و شارۆچكه‌ له‌بیركراوه‌ی كوردستان، به‌رپرسه‌كان به‌جێیان ده‌هێشت‌و له‌بری ئه‌وه‌ی پاره‌ی تیادا سه‌رف بكرێت‌و خزمه‌تگوزاری‌و پرۆژه‌ی ئابوری‌و گه‌شه‌سه‌ندنی كۆمه‌ڵایه‌تی تێدا بخرێته‌گه‌ڕ، له‌شاره‌كانی وه‌ك سلێمانی‌و هه‌ولێرو كه‌لار پاره‌ی دووز هه‌ڵده‌ڕێژرا. ئه‌وه‌ بیرۆكه‌ی گفتوگۆیه‌ك بوو له‌ رێستۆرانی پیاوێكی خه‌ڵكی دووزدا له‌شاری سلێمانی، به‌تایبه‌تی ئه‌و خه‌ڵكی خوورماتو به‌ لێشاو باریان ده‌كردو به‌ره‌و كه‌لارو شاره‌كانی تری كوردستان به‌رێده‌كه‌وتن.

ئه‌مڕۆ، وای ده‌بینم كه‌ ئه‌و بۆچونه‌م له‌جێگای خۆیدا نه‌بو، خوورماتو له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی هێشتا به‌خاڵێكی لاوازی ناوچه‌ دابڕاوه‌كانی كوردستان داده‌نرێت، به‌ڵام هه‌ر ئه‌و لاوازییه‌ وا له‌ حكومه‌ته‌كه‌ی مالیكی ده‌كات له‌وێوه‌ له‌ دوو ئامانجی سیاسی زیاتر بۆ هه‌ڵبژاردنی داهاتووی عیراق به‌ده‌ست بێنێت. لێره‌دا ده‌ڵێم هه‌ڵبژاردنی داهاتوو، به‌بێ له‌بیركردنی هۆكاره‌كانی تر، چونكه‌ مالیكی له‌ئێستاوه‌ بیر له‌خولێكی تری پۆسته‌كه‌ی ده‌كاته‌وه‌و له‌ڕێگای (دووزخورماتو)شه‌وه‌، ده‌یه‌وێت وێنه‌ی ده‌وڵه‌تێكی مه‌ركه‌زیی بگه‌ڕێنێته‌وه‌ ناو خه‌یاڵدانی دانیشتووانی عه‌ره‌بی عیراق.    
به‌ كورتییه‌كه‌ی، ئامانجه‌ سیاسییه‌كانی مالیكی له‌م جوڵه‌ سه‌ربازییه‌ له‌وه‌دا كۆده‌بنه‌وه‌ كه‌قه‌یرانی سیاسی له‌ پایته‌خت دوور بخاته‌وه‌و بیگوازێته‌وه‌ بۆ هه‌رێمی كوردستان. له‌به‌ر سه‌ختی رێگای سلێمانی و هه‌ولێریش، ده‌یه‌وێت له‌ دووزو دووایش له‌ كه‌ركوكه‌وه‌ ئه‌و سیاسه‌ته‌ پیاده‌ بكات. ئامانجێكی تر لەو ئامانجانە له‌بیربردنه‌وه‌ی ماده‌ی (140)ـه‌و گه‌ڕاندنه‌وه‌ی ناوچه‌ دابڕاوه‌كانه‌ بۆ ژێر كۆنترۆڵی به‌غداو دروستكردنی سیاسه‌تی ئه‌مری واقیع. ئه‌مه‌ش له‌نیوه‌ زیاتر قه‌یرانه‌ سیاسییه‌كه‌ له‌ به‌غدا دوور ده‌خاته‌وه‌و كوردستان توش ده‌كات.
یه‌كێك له‌و ئاماژه‌ به‌هێزانه‌ وامان لێده‌كات بڕوا به‌م تێوره‌ میلیتاریه‌ سیاسیه‌ بكه‌ین، ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ دوای روخاندنی حكومه‌تی به‌عسه‌وه‌، به‌غدا ناوچه‌ دابڕاوه‌كانی له‌ بنیادنانه‌وه‌و پرۆژه‌ی ئابوری و خزمه‌تگوزاری و گه‌شه‌سه‌ندنی كۆمه‌ڵایه‌تی و ته‌ندروستی و په‌روه‌رده‌و لایه‌نه‌كانی تر بێبه‌ش كردووه‌، به‌ڵام ئێستا له‌ڕێگای هێزی «دیجله‌»ـه‌وه‌ ده‌یه‌وێت ئه‌و شتانه‌ به‌ئه‌نجام بگه‌یه‌نێت و گرێدانی كۆنگره‌یه‌كیش له‌ ناحیه‌ی (قه‌ره‌ته‌په‌) ده‌رباره‌ی بوژاندنه‌وه‌ی ئه‌و ناوچانه‌ له‌ژێر چاودێری ئه‌و هێزه‌داو سه‌ركرده‌كه‌ی «عه‌بدولئه‌میر زه‌یدی» به‌تایبه‌تی، روونترین ئاماژه‌یه‌ بۆ ئه‌و سیاسه‌ته‌.
هه‌ڵبه‌ته‌ ناوهێنانی ئه‌م سه‌ركرده‌یه‌ كه‌ یه‌كێك بوو له‌ ئه‌فسه‌ره‌ به‌عسییه‌كانی ناو سوپای عیراقی سه‌رده‌می به‌عس، رامان ده‌كێشێته‌ ناو خاڵێكی تره‌وه‌، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ مالیكی ده‌یه‌وێت ناوچه‌ دابڕاوه‌كان له‌ كوردستان راده‌ستی ئه‌فسه‌ره‌ به‌عسییه‌كان بكات كه‌ به‌پێی راپۆرتێكی عیراقی له‌م ساڵدا (78) كه‌سی پله‌ به‌رزی ناو سوپای عیراقی كۆنی له‌و ئه‌فسه‌رانه‌ گه‌ڕاندووه‌ته‌ ناو سوپای عیراقی ئێستا. به‌ كورتییه‌كه‌ی، دووزخورماتو هێشتا قازێكه‌و هێلكه‌ی زێڕین ده‌كات، كورد له‌ هه‌ڵه‌یه‌كی مێژوویدا له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی ساڵی (2010)ـه‌دا، ده‌نگێكی زۆری كوردانی ئه‌و شاره‌و ده‌وروبه‌ری له‌ ده‌ستدا، ئێستا كاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ ئه‌و ده‌نگانه‌ بگه‌ڕێنرێنه‌وه‌و ناوچه‌كه‌ش له‌ خاڵێكی لاوازه‌وه‌ بكرێته‌ به‌هێزترین خاڵی ناوچه‌ دابڕاوه‌كان.
Source: www.knwe.org
 

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

La double horreur des «crimes d'honneur»

Denis Blondin, Anthropologue (Le Devoir) Bien que les faits soient loin d'avoir été établis avec précision, rien n'empêchera les citoyens québécois de toutes origines de réagir au drame survenu au sein de la famille Shafia: quatre morts et trois accusés d'une même famille. Les points de vue énoncés jusqu'ici me semblent manifester une constante, soit l'expression de sentiments d'horreur devant ce qui nous menace, que nous ne comprenons pas et qui nous fait d'autant plus peur.

ناسنامەو نەتەوە لەعیراقدا ‌

خالد سلێمان‌ 21/5/2015 ئەو ڕستەو بیرۆکە ڕۆمانسیانەی بۆ ماوەی ٨٠ ساڵ باسیان لە عیراقێکی یەکگرتوو، گەلێکی هاوچارەنوس و لێبوردەو خەمخۆری وڵات دەکرد لەبەرامبەر نامەیەکدا کە شا فەیسەڵ ساڵی ١٩٣٣ دەینوسێت، نەک بەتەنها لاوازن، بەڵکو مایەپوچن و مێژووی ناسنامەو نەتەوە لە وڵاتەکەدا وەک پانتاییەک بۆ توندوتیژی و هەژمونخوازیی مەزهەبی پیشان دەدەن. ئەگەر لەو نامەیەوە دەست پێبکەین و بیکەینە کلیلی قسەکردن لەسەر کتێبی (ناسنامەو نەتەوە لە عیراقدا) لە نوسینی ئەکادیمی و توێژەری کورد شێرکۆ کرمانج، ئەوا لە بەشی دووەمی نامەکەوە دەچینە ناو خوێندنەوەو ڕاوەستان لەسەر کتێبەکە کە دەکرێت بەیەکێک سەرچاوە گرنگەکانی مێژووی سیاسی و کۆمەڵایەتی عیراق دابنرێت. بەشی یەکەمی نامەکە دەڵێت، “ کۆمەڵە خەڵکێکی داماڵراو لە هەر بیرۆکەیەکی نیشتمانی تێر بەترادیسیۆن کە کۆکەرەوەیەک لەگەڵ پوچگەرایی ئاینیدا کۆیان ناکاتەوە، گوێگری خراپەکارین، مەیلداری فەوزان، بەردەوام ئامادەن بەسەر حکومەتێکدا بێت راپەڕن”.  ژمارەیەکی زۆر لە نوسەران و مێژوونوسان لە عیراق و دەرەوەیدا لەسەر ئەم بڕگەیە ڕاوەستاون و قسەیان لەسەر کردوە، بەڵام کەم کەس لەسەر بەش

کۆڵۆنیکەرانی کوردستان، ئەگەر ژێردەستەی کۆڵۆنیالیزم خۆی نەبوبن، ئەوا لە ڕەحمی چەتەگەرێتی هاتونەتە دەرەوە

خالد سلێمان من کوردێکی کۆڵۆنیکراوی ناڕازیم، مەرجەکانی کۆڵۆنیکەرانی کوردستانم قبوڵ نەکردوە، بەڵام نوخبەیەکی سیاسی نوێنەرایەتی خودی کۆڵۆنیکەران دەکات، سوپایەک لە نوسەرو قسەکەرو ڕۆژنامەنوس و توێژەرو ئەکادیمی بۆ لێدانی کۆڵۆنیکراوی ناڕازی لە دۆخی وڵاتێکی کۆڵۆنیکراو دروست کردوە . من بە شورەیی دەزانم خەڵکانێک هەبن دژی خوێندن بە زمانی کوردی خۆپیشنادان بکەن، چونکە ئەمە مانتاڵێتی کۆڵۆنیکەر بەرجەستە دەکات، بەڵام، پێگەکانی کۆڵۆنیالیستی ناوخۆیی " زاڵم " ، یان با بڵێین نوێنەرەکانی کۆڵۆنیالیزم لە کوردستاندا، رەنگی وێنەکانی خۆیان کە پیاوە بێگانەکان دروستیان کردوە، تۆختر دەکەنەوە . کۆڵۆنیکەرانی کوردستان لەو بەشانەی لە ژێر دەستی خۆیاندایە، خەڵک دەکوژن و تەنها بە گومان کردنێک کوردی کۆڵۆنیکراو تا بەردەم پەتی سێدارەش دەبەن، کەچی لە بەشەکانی تر دەرەوەی هەژمون و دەسەڵاتی خۆیاندا، لەو شوێنانەی، کۆڵۆنیالیستێکی تر، داگیرکەرێکی تر، ئەفسەرێکی تر خەریکی داماڵینی مرۆڤی کوردە