التخطي إلى المحتوى الرئيسي

خەڵاتی نۆبڵ دەدرێتە نووسەری چیخۆفی کەنەدا ئەلیس مۆنرۆ

خالد سلێمان
ژنه‌ نووسه‌ری كه‌نه‌دی ئه‌لیس مونرۆ (٨٢ ساڵ) خه‌ڵاتی نۆبڵ وه‌رده‌گرێت و له‌ نامه‌یه‌كدا كه‌له‌سه‌ر تویته‌ر بڵاوی كرده‌وه‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی كه‌نه‌دا ستیڤن هارپه‌ر پیرۆزبایی لێده‌كات و ده‌ڵێت ئه‌م خه‌ڵاته‌ بۆ هه‌موو كه‌نه‌دییه‌كان. ئه‌مه‌ بۆ یه‌كه‌مجاره‌ خه‌ڵاتی نۆبڵ بۆ ئه‌ده‌ب ده‌درێته‌ نووسه‌رێكی به‌ڕه‌گه‌ز كه‌نه‌دی، پێش ئه‌لیس مونرۆ ناوی ژنه‌ ڕۆماننوسی كه‌نه‌دی مارگرێت ئاتوود له‌ لیستی ئه‌و نووسه‌رانه‌دا بوو كه‌ چاوه‌ڕوان ده‌كرا خه‌ڵاته‌كه‌ی پێ ببخه‌شرێت. هه‌ر ئاتوود خۆشی یه‌كه‌م كه‌س بوو له‌سه‌ر تویته‌ره‌كه‌ی له‌ خۆشی هه‌واڵه‌كه‌دا هاوار بكات و بنووسێت، "هوراااااا" 

ئه‌لیس مونرۆ ساڵی ڕابوردوو له‌ چاوپێكه‌وتنێكدا له‌گه‌ڵ رۆژنامه‌ی ( ناشناڵ پۆست)دا ڕایگه‌یاند كه‌ ئیتر له‌ نووسین ده‌وه‌ستێت و له‌به‌ر ته‌مه‌ن توانای نووسینی نه‌ماوه‌. له‌گه‌ڵ ڕاگه‌یاندنی ناوه‌كه‌شیدا بۆ به‌خشینی نۆبڵ، كه‌ناڵی به‌ناوبانگی كه‌نه‌دی (سی بی سی) لێی پرسی كه‌ ئه‌گه‌ر ئیعتبارێك بۆ ئه‌و بڕیاره‌ی بگه‌ڕێنێته‌وه‌ له‌ وڵامدا ده‌ڵێت: من پیر بوومه‌.
ئه‌لیس مونرۆ ساڵی ١٩٣١ له‌ هه‌رێمی ئۆنتاریۆ له‌ كه‌نه‌دا له‌ دایك بوه‌و هه‌ر له‌ ته‌مه‌نی هه‌رزه‌كارییه‌وه‌ حه‌زی له‌ نووسین و ئه‌ده‌ب بوه‌. له‌ زانگۆی (وێستێرن ئۆنتاریۆ) ڕۆژنامه‌وانی و ئینگلیزی ده‌خوێنێت و ساڵی ١٩٥١ هاوسه‌رگیری له‌گه‌ڵ جێمس مۆنرۆ ده‌كات و سێ منداڵیان ده‌بێت. به‌ڵام له‌ ئۆنتاریۆ نامێنن و بۆ جێگیربوون ده‌چن بۆ شاری ڤانكوڤه‌ر له‌ هه‌رێمی (بریتش كۆڵۆمبیا) كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ڕۆژهه‌ڵاتی كه‌نه‌داو له‌وی كتێبخانه‌یه‌ك به‌ناوی (مۆنرۆز بووكس) ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ده‌بێته‌ یه‌كێك له‌ كتێبخانه‌ به‌ناوبانگه‌كانی كه‌نه‌داو ئه‌مریكا. 
  ئه‌لیس ساڵی ١٩٦٨یه‌كه‌م كۆمه‌ڵه‌ چیرۆكی بڵاو ده‌كاته‌وه‌و ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئۆنتاریۆ، ساڵی ١٩٧٢ وه‌ك نووسه‌رێكی "موقیم" له‌ زانگۆی وێستێرن ئۆنتاریۆ داده‌مه‌زرێت. ساڵی ١٩٧٦ ئه‌لیس شوو ده‌كاته‌ جیۆگرافیا ناسی كه‌نه‌دی جێراڵد فراملین و هه‌تا مانگی نیسانی ڕابوردووی ئه‌مساڵ كه‌ فراملین تیایدا ماڵئاوای یه‌كجاره‌كی ده‌كات  له‌ شارۆچكه‌ی كلینتۆن له‌ ئۆنتاریۆ پێكه‌وه‌ ده‌ژین. 
مۆنرۆ له‌ ئه‌ده‌بی كه‌نه‌دیدا به‌وه‌ ناوبانگی ده‌ركرد كه‌ له‌سه‌ر ڕێبازی ریالیزمی سایكۆلۆژی ده‌نوسێت و ڕۆده‌چێته‌ ناو جیهانی ناوه‌وه‌ی كاراكته‌ره‌كانیه‌وه‌. هه‌ر ئه‌مه‌ش وای كردوه‌ ئه‌كادیمیای سویدی وه‌ك "چیخۆفی كه‌نه‌دا" ناوی ببات. له‌ بیریشمان نه‌چێت ئه‌لیس به‌نووسه‌ری كورته‌ چیرۆك نوسراوه‌و له‌ صیرۆكی كورتی واقیعی ناوه‌كیدا (الواقیعه‌ الداخلیه‌) گرفت و كێشه‌كان ده‌خاته‌ڕوو.         
له‌به‌رهه‌مه‌كانی:
سه‌مای سێبه‌ره‌ خۆشبه‌خته‌كان
مانگه‌كانی جۆبیته‌ر
ته‌نیشت قه‌ڵای ڕۆك
خۆشبەختیەکی زۆر
سەرچاوە: کوردستانی نوی

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

La double horreur des «crimes d'honneur»

Denis Blondin, Anthropologue (Le Devoir) Bien que les faits soient loin d'avoir été établis avec précision, rien n'empêchera les citoyens québécois de toutes origines de réagir au drame survenu au sein de la famille Shafia: quatre morts et trois accusés d'une même famille. Les points de vue énoncés jusqu'ici me semblent manifester une constante, soit l'expression de sentiments d'horreur devant ce qui nous menace, que nous ne comprenons pas et qui nous fait d'autant plus peur.

ناسنامەو نەتەوە لەعیراقدا ‌

خالد سلێمان‌ 21/5/2015 ئەو ڕستەو بیرۆکە ڕۆمانسیانەی بۆ ماوەی ٨٠ ساڵ باسیان لە عیراقێکی یەکگرتوو، گەلێکی هاوچارەنوس و لێبوردەو خەمخۆری وڵات دەکرد لەبەرامبەر نامەیەکدا کە شا فەیسەڵ ساڵی ١٩٣٣ دەینوسێت، نەک بەتەنها لاوازن، بەڵکو مایەپوچن و مێژووی ناسنامەو نەتەوە لە وڵاتەکەدا وەک پانتاییەک بۆ توندوتیژی و هەژمونخوازیی مەزهەبی پیشان دەدەن. ئەگەر لەو نامەیەوە دەست پێبکەین و بیکەینە کلیلی قسەکردن لەسەر کتێبی (ناسنامەو نەتەوە لە عیراقدا) لە نوسینی ئەکادیمی و توێژەری کورد شێرکۆ کرمانج، ئەوا لە بەشی دووەمی نامەکەوە دەچینە ناو خوێندنەوەو ڕاوەستان لەسەر کتێبەکە کە دەکرێت بەیەکێک سەرچاوە گرنگەکانی مێژووی سیاسی و کۆمەڵایەتی عیراق دابنرێت. بەشی یەکەمی نامەکە دەڵێت، “ کۆمەڵە خەڵکێکی داماڵراو لە هەر بیرۆکەیەکی نیشتمانی تێر بەترادیسیۆن کە کۆکەرەوەیەک لەگەڵ پوچگەرایی ئاینیدا کۆیان ناکاتەوە، گوێگری خراپەکارین، مەیلداری فەوزان، بەردەوام ئامادەن بەسەر حکومەتێکدا بێت راپەڕن”.  ژمارەیەکی زۆر لە نوسەران و مێژوونوسان لە عیراق و دەرەوەیدا لەسەر ئەم بڕگەیە ڕاوەستاون و قسەیان لەسەر کردوە، بەڵام کەم کەس لەسەر بەش

کۆڵۆنیکەرانی کوردستان، ئەگەر ژێردەستەی کۆڵۆنیالیزم خۆی نەبوبن، ئەوا لە ڕەحمی چەتەگەرێتی هاتونەتە دەرەوە

خالد سلێمان من کوردێکی کۆڵۆنیکراوی ناڕازیم، مەرجەکانی کۆڵۆنیکەرانی کوردستانم قبوڵ نەکردوە، بەڵام نوخبەیەکی سیاسی نوێنەرایەتی خودی کۆڵۆنیکەران دەکات، سوپایەک لە نوسەرو قسەکەرو ڕۆژنامەنوس و توێژەرو ئەکادیمی بۆ لێدانی کۆڵۆنیکراوی ناڕازی لە دۆخی وڵاتێکی کۆڵۆنیکراو دروست کردوە . من بە شورەیی دەزانم خەڵکانێک هەبن دژی خوێندن بە زمانی کوردی خۆپیشنادان بکەن، چونکە ئەمە مانتاڵێتی کۆڵۆنیکەر بەرجەستە دەکات، بەڵام، پێگەکانی کۆڵۆنیالیستی ناوخۆیی " زاڵم " ، یان با بڵێین نوێنەرەکانی کۆڵۆنیالیزم لە کوردستاندا، رەنگی وێنەکانی خۆیان کە پیاوە بێگانەکان دروستیان کردوە، تۆختر دەکەنەوە . کۆڵۆنیکەرانی کوردستان لەو بەشانەی لە ژێر دەستی خۆیاندایە، خەڵک دەکوژن و تەنها بە گومان کردنێک کوردی کۆڵۆنیکراو تا بەردەم پەتی سێدارەش دەبەن، کەچی لە بەشەکانی تر دەرەوەی هەژمون و دەسەڵاتی خۆیاندا، لەو شوێنانەی، کۆڵۆنیالیستێکی تر، داگیرکەرێکی تر، ئەفسەرێکی تر خەریکی داماڵینی مرۆڤی کوردە