التخطي إلى المحتوى الرئيسي

نه‌ته‌وه‌یه‌كی داڕزیووه‌؟

خالد سلێمان
 I
له‌ڕوونكردنه‌وه‌یه‌كدا كه‌ كۆمیته‌ی ئاماده‌كاری كۆنگره‌ی نه‌ته‌وه‌یی كورد بڵاویكرده‌وه‌، گوایه‌ له‌به‌ر هۆكاری لۆجیستی كۆنگره‌كه‌ بۆ كاتێكی نادیار دواخرا. بۆ زۆربه‌ی چاودێران‌و ناوه‌نده‌ سیاسییه‌كانی كوردستان ئاشكرایه‌ كه‌ هۆكاره‌كه‌ ئه‌وه‌ نییه‌ وا له‌بڵاكراوه‌كه‌ی كۆمیته‌كه‌دا هاتووه‌، به‌ڵكو ئه‌و ململانێ سیاسی‌و ناكۆكیانه‌یه‌ كه‌ له‌نێوان حزبه‌كانی كوردستاندا هه‌یه‌، به‌تایبه‌تی ململانێ‌و ناكۆكییه‌كانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان‌و پارتی كرێكارانی كوردستان‌و پارتی یه‌كبوونی دیموكراتی (په‌یه‌ده‌).
II
له‌سلێمانی، كه‌ به‌درێژایی مێژووه‌كه‌ی، سه‌نته‌رێكی سیاسی‌و كولتوری نه‌ته‌وه‌یی بووه‌، هه‌وڵێكی جیدی هه‌یه‌ بۆ دروستكردنی رایه‌كی گشتی ده‌رباره‌ی به‌هه‌رێم كردنی‌و بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان بزوێنه‌رێكی سه‌ره‌كی ئه‌م بیركردنه‌وه‌یه‌. من  ناڵێم له‌ئاستی نه‌ته‌وه‌یدا، به‌ڵكو له‌ئاستی نیشتمانیدا ئه‌مه‌ به‌تاڵكردنه‌وه‌ی خه‌ونی چه‌نده‌ها نه‌وه‌ی كورده‌ بۆ دروستكردنی نیشتمانێك جێگه‌ی هه‌مووانی تێدا بێته‌وه‌.
III
له‌هه‌ولێر مامۆستایه‌كی زانكۆ كه‌ خۆی به‌شاعیرو نیگاركێش‌و رۆماننووس ده‌زانێت له‌سه‌ر شاشه‌ی (تی ڤی) له‌به‌رده‌م چه‌ندان ملیۆن كورددا ده‌ڵێت سیستمی پادشایه‌تی چاره‌سه‌ره‌ بۆ كوردستان‌و پێشنیازی ئه‌وه‌ ده‌كات بارزانی بكرێت به‌پادشای كوردستان. ئه‌مه‌ش وه‌ك چۆن  فیكره‌ی به‌هه‌رێم كردنی سلێمانی به‌تاڵكردنه‌وه‌ی خه‌ونی نیشتمانییه‌، به‌تاڵكردنه‌وه‌ی ئومێدی وڵاتێكه‌ بۆ گه‌یشتن به‌سیستمێكی دیموكراسی‌و فره‌ ره‌نگی‌و فره‌ ده‌نگی‌و فره‌ جیهانبینیی. له‌وانه‌یه‌ بووترێت باسكردن له‌پادشایه‌تی كوردستان‌و فیدرالیه‌تی سلێمانی، ته‌نها قسه‌ی چه‌ند كه‌سێكن‌و هیچی تر، به‌ڵام له‌قسه‌ زیاترن‌و مانای زۆر هه‌ڵده‌گرن.
IV
له‌ڕۆژئاوای كوردستان كه‌ به‌ڕای من، ئه‌و تراژیدیا مرۆیی وا ئه‌مڕۆ تیایدا ده‌ژیت و كه‌وتووه‌ته‌ به‌رده‌م هێڕشێكی فراوانی هێزه‌ سه‌له‌فییه‌كانی سه‌ر به‌قاعیده‌، قوڵایی نه‌ته‌وه‌یی ده‌رده‌خات. به‌ڵام بێده‌نگی نوخبه‌ی سیاسی‌و رۆشنبیری كورستانی باشوور به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌ی رووده‌دات و زاڵبوونی گووتاری لۆكاڵی، به‌شێكی تره‌ له‌به‌تاڵكردنه‌وه‌ی «مه‌ركه‌نتیله‌»ی نیشتمانی گه‌لی كوردستان له‌تێكۆشان له‌پێناو بوون به‌به‌شێك له‌جیهان له‌ڕێگه‌ی ناسنامه‌یه‌كی نیشتمانییه‌وه‌.
V
له‌سێداره‌دانی چه‌نده‌ها گه‌نجی كورد له‌كوردستانی خۆرهه‌ڵات و نه‌بوونی هیچ هه‌ڵوێست و له‌سه‌ر رانه‌وه‌ستانێك له‌لایه‌ن نوخبه‌ی كوردستانه‌وه‌، به‌شێكی تری ئه‌و داڕزینه‌وه‌ وا جه‌سته‌ی كورد پێوه‌ی ده‌ناڵێنێت. 
VI
له‌هه‌موو روویه‌كه‌وه‌ نه‌ته‌وه‌ی كورد توشی نامۆبوون بووه‌ به‌بوون‌و ناسنامه‌ی خۆی‌و توشی داڕزین بووه‌. باسكردنیش له‌ «هه‌رێماندن» و پادشایه‌تی له‌پاڵ تراژیدیای كوشتن‌و له‌سێداره‌دان‌و «عوسمانیزه‌كردن»دا روونترین دیارده‌ی  ئه‌م داڕزینه‌ن.
VII
تاكی كورد له‌مڕۆدا، له‌هه‌موو رۆژێك زیاتر له‌دڵه‌ڕاوكێ‌و نائارامیدا ده‌ژیت و ترسی له‌داهاتووی نیشتمانه‌كه‌ی هه‌یه‌، له‌كاتێكدا ئه‌م قۆناغه‌ی ئێستای كوردستان كه‌ هه‌ندێ له‌ئه‌وروپیه‌كان وه‌ك (سویسرا)ی كاتی جه‌نگی جیهانی دووه‌می ده‌شوبهێنن، ده‌بوایه‌ ده‌رگای هیوایه‌كی گه‌وره‌ی به‌سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌ی كوردستاندا بكردایه‌ته‌وه‌و هه‌ر هیچ نه‌بێت «كۆپی»یه‌كی خۆی له‌شوێنێكی ئه‌م جیهانه‌دا دابنایه‌. 
VIII
ئه‌و هه‌موو ئاماژانه‌ی سه‌ره‌وه‌، ئه‌گه‌ر نموونه‌یه‌كیش نه‌بن له‌داڕزینی نه‌ته‌وه‌ی كورد، ئه‌وا رێگای داڕزین خۆش ده‌كه‌ن‌و خه‌ونی نیشتمانی‌و بوون به‌به‌شێك له‌جیهان به‌تاڵ ده‌كه‌نه‌وه‌.

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

هەر دەوڵەتێکی کوردی لەم دۆخەدا لە دایکبێت، وەک ئەوەی باشوری سودان دەبێت*

خالد سلێمان سیاسەتی ڕاستەوخۆ، ناڕاستەوخۆی شانشینی سعودی، قەتەر، تورکیا بەرامبەر عیراق و سوریا، لە حەڵەتی پاشەکشەی یەکجارەکی پرۆژەی دەسەڵاتێکی ئیسلامی ( ئیخوان، بەرەی نوسرە، ئەحراری شام، سوپای ئیسلام .. هتد ) ، کار بۆ دامەزراندنی کیانێکی سوننەی سەربازی دەکات، کە دور نیە، بەعسیەکانی ناو داعش، تۆوی ئەو کیانە بن . یانی داعشیش بەشێک دەبێت لە نەخشە سعودی - قەتەری - تورکیەکە .  ئێستا هەوڵی هەرسێ جەمسەرەکە لەوەدا کۆدەبێتەوە، چۆن لە ڕێگەی پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتە کوردیەکانی ناو ئیئتلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە، کوردیش بەشێک بێت لەو کیانە سوننییە . لەوانەیە ئەمە باشترین دەروازە بێت بۆ تەماشاکردنی دیمەنی هەرێمی کوردستان، کە لە ڕوی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەوە لە خراپترین ئاستیدایە، بگرە لەبەردەم داڕوخانێکدایە کەس مەزەندەی دەرەنجامەکانی ناکات . بەڵام ئەوەی لەناو دیمەنێکی سیاسی، سۆسیۆ - ئابوری خراپی وەک ئەوەی ئەمڕۆماندا، هەژمونی خۆی هەیەو ڕای

ئاین لەمیتۆدەکانی پەروەردەی کوردستاندا ‌

خالد سلێمان‌ 15/5/2015 ساڵی ٢٠١٢ لەبەر ڕازی نەبونی مەسیحیەکان و کاکەییەکان لەسەر ئەو بەشانەی لە کتێبی “ئاین ناسی” لە میتۆدی خوێندندا، ئەو دوو چاپتەرەی بۆ ئەوان  لە کتێبەکەدا دانرابون لە سەر خواستی خۆیان  لابران. ئەمە هەنگاوی یەکەمی ئەو قەیرانەی پەروەردەیە کە تا ئەم ساتە لە کوردستاندا بەردەوامە. مەسیحییەکان پێیان وابو کە چیرۆکی لە دایکبونی مەسیح بەشێوەیەکی ناڕاست نوسرابو، بۆیە داوای لابردنیان کرد. ئەوەی پەیوەست بو بە کاکەییەکانەوە، بوون بەدوو بەشەوە، بەشێکیان پێیان وایە ئەوان موسڵمانن و نابێت وەک ئاینێکی جیا تەماشا بکرێن، بەشێکی تریان پێیان وایە کە ئاینەکەیان جیایەو ئەوەی لە میتۆدەکەدا نوسراوە ڕاستە. ئەم جیاوازیەش لای ئەوان بوە هۆی لابردنی ئەو بەشەی لە کتێبەکەدا لەسەر کاکەیی نوسرابو. کتێبی ئاینناسی لە قۆناغەکانی  (١٠، ١١، ١٢)ی خوێندندا لە پێناو ئەوەدا بوو کە خوێندکارانی کوردستان جگە لە ئاینی ئیسلام ئاینەکانی تریش بناسن، بەڵام پرۆژەکە لەسەرەتادا - بەتایبەتی لە کتێبی قۆناغی ١٢دا- توشی دوو گرفت بوو، یەکەمیان ئەوەبو کە وانەکانی خوێندن لەسەر مەسیحی و ئێزدی و کاکەیی و ئاینەک...

أزمة المياه تهدّد الشرق الأوسط.. والعراق على الخط الأحمر

خالد سليمان  يشير مدير المعهد العلمي للبيئة في جامعة جنيف مارتن بينيستون إلى ذوبان شبه كلي لثلوج جبال الألب نهاية القرن الحالي، حيث لا يبقى سوى القليل منه في الأعالي. يعود سبب ذوبان هذه الثلوج التي تغذي أنهار (راين، دانوب، بو، رون) ويعتمدها ١٦٠ مليون نسمة في غالبية أنحاء أوروبا للزراعة والنقل والطاقة والغذاء، إلى التغيير المناخي وارتفاع درجات حرارة الأرض، ناهيك عن الازدياد السكاني حيث تشير الإحصائيات المتوقعة إلى وصول نسبة سكان المعمورة إلى ١٠ ملايين نهاية هذا القرن.  كانت هذه الصورة بداية لمؤتمر دولي بعنوان “السلام الأزرق” حول دور المياه في السلام والتنمية المستدامة في الشرق الأوسط نظمه Stratigic Foresight Group وجامعة جنيف بالتعاون مع وكالة سويسرا للتنمة والتعاون الاسبوع الثاني من شهر أكتوبر ٢٠١٥.