التخطي إلى المحتوى الرئيسي

لەودیو تیرۆرکردنی "کاوە"وە


خالد سلێمان
یەکێک لە هاوڕێ نزیکەکانم، پرسیاری ئەوەی لێکردم ئەگەر شتێکم لەسەر تیرۆر کردنی کاوە گەرمیانی نووسیبێت، ئەم پرسارە لە هاوڕێیەکی نزیکمەوە جێگەی سەرسوڕمانم بوو، چونکە لەگەڵ ئەوەی لە چرکەساتی ڕوودانی تاوانەکەدا لە دەرەوەی کوردستان بووم، لەسەر دیوارو پەیجی فەیسبووکەکم ئەم چەند وشەیەم نووسی:" ئەمە چی تیرۆرێکە، چی ژینگەیەکی مافیایی و کوشتنی ڕۆتینییە بەم شێوەیە کۆتای بەژیانی گەنجێک دێنێت. لەوە زیاتر شەرمەزار نابین، هەزار جار ئیدانەو تەعزێباری و خەم و پەژارە بۆ ڕۆژنامەنووس کاوە گەرمیانی". 
ئەم پەرەگرافە تەنها هەڵوێستێکەو هیچی تر. لە دووای تاوانی وەک ئەوەی لەلایەن بازنەیەکی مافیا ئاساوە دژی کاوە گەرمیانی ئەنجامدرا، تەنها دەتوانین هەڵوێست وەربگرین و، تەشریحکردنی  ئاکتی تاوانەکەو میکانیزمەکانی و لە پێش هەموو شتێکەوە کولتورو مانتالێتی کوشتن کاتێکی زیاتری دەوێت.
بەڵام بۆچی نووسەرو ڕۆژانامەنووس بەوە تاوانبار بکرێژ کە بێدەنگ بووەو لەو چرکەیەدا هیچی نەنووسیوە، ئایا ئەگەر لەهەمان چرکەدا هیچی نەووت بەشدارە لە تاوانەکەدا، یان پشتیوانی دەکات و پێی خۆشە، یان دەترسێت؟. ئەگەر وا بێت و بەم پێوەرە هەڵوێست و ڕووداوەکان پێکەوە گرێ بدرێن، ئەوا هەموو نووسەرانی کوردستان لە گۆشەیەکدا، سوچێکدا، پەنایەکدا لەبەر هەر هۆیەک بێت لە شتێک بێدەنگ بوون یان هیچیان بۆ نەنووسراوە یان بەبێدەنگی هەڵوێستیان وەرگرتووە، یان نەیانویستووە شتێک بڵێن و، دەبێت وەک بەشدارو بێباک و دڵخۆش بەتاوانەکە تەماشا بکرێن!.
باشە خۆ هەمووان لەسەر کوشتنی کۆمۆنیستەکانی ناو شاری سلێمانی قسەمان نەکرد، هەموومان لەبەرامبەر تیرۆر کردنی شێخ  ستارو سۆرانی مامەحەمە هەڵوێستمان نەنواند، هەموومان دەربارەی تیرۆرکردنی سەردەشت عوسمان نووسین و قسەمان نەبوو. لە کاتی خەباتی چەکداری شاخدا بەشێکی زۆر لەگەڵ کوشتنی محەمەد موکری-دا بوون لەبەر ئەوەی چیرۆکی سەگوەڕی نووسی، ژمارەیەکی زۆر باسی شاکر فەتاح-ی نەکرد، بەڵام ئەمانە پێوەر نین و کارێکی دوور لە مۆرالە بەم شێوەیە دادگایی نووسەرو ڕۆژانامەنووس بکرێت، چونکە بێدەنگی لە هەموو کاتێکدا نیشانەی ڕازیبوون نیەو بەشێکی زۆر لە تورەبوونیش لە خۆدەگرێت.
من لە پاڵ نووسینی ئەو چەند دێڕەی لە تونس-ەوە وەک هەڵوێست لەبەرامبەر تیرۆر کردنی کاوە گەرمانی لەلایەن باندێکی مافیا ئاساوە، تەنها لەبەر ئەوەی کاری لەسەر گەندەڵی و دزی و دەست ڕۆیشتووەکان دەکرد بڵاوم کردەوە، دەمەوێت بڵێم ئاسانترین شت ئەوەیە هاوار بکەین و هەرچی وشەو ناوی شیاوی جۆراوجۆرو پڕ بەپێستی بکوژەکان هەیە بەکار بێنین، هەمووشمان باش دەزانین کە میزاجی عام ئەمەی دەوێت، خوای دەکرد هەر دووای هاوار کردنەکە، قسەکەرەکان دەچوون لەگەڵ بکوژەکاندا دەژیان. بەڕای من گرنگ ئەوەیە هەر هەڵوێست و قسەو نووسینێک، فەزای پشت ئاکتی تیرۆرو کوشتنەکەو ئەو ژینگە کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابوورییە بخوێنێتەوەو هەروەها ئەو ژینەگەیە کە بکووژی "ئەعساب" سارد بەرهەم دێنێت و دەیکاتە بورغوو بە جەستەی ماشێنی کوشتنەوە، بە دەربڕینێکی تر ئەو ژینگەیەی تاوان دەکاتە کارێکی ڕۆتینی و کاراکتەرەکان بەشێوەیەکی ئاسایی ئەنجامی دەدەن.
ئەو کەسانەی وا جاری یەکەم بەبەرد لە دەرگاکەی کاوە گەرمیان-یان دەدا، بەرهەمی ژینگەی ڕۆتینن کە کوشتن تیایدا ئاساییە وەک هەر کارێکی تر، وەک ناخواردن، یاریکردن، خەوتن، ڕێکخستنی کاغەزی سەر مێزێک، بورغوون و ئامرازە گەورەکانی کوشتن پێکەوە گرێ دەدەن، بۆیە بە ئەعسابی ساردەوە شەوێکی تر دەگەڕێنەوەو ئەم جارەیان لە دایکی دەپرسن کە ئەگەر ماڵەوە بێت و بتوانێت بانگی بکات و بەبێ باکی و خوێن ساردییەوە دەیکوژن. ئەوەی لێرەدا دەمەوێت بیڵێم ئەوەیە کە ئێمە جگە لە چالاکی مەدەنی و سیاسی و یاسایی دژی تیرۆرو ئەنجامدەرانی، پێویستمان بە تێگەیشتنە لەو فەزا سیاسی و کۆمەڵایەتی وا ئەم جۆرە تاوانە بەرهەم دێنێت و دەیکاتە ترسێک کە ئەگەر رێگەی لێ نەگیرێت، دەکرێ نەک تەنها وەک دەرکەوتەیەکی ترسناک، بەڵکو وەک تارمایی فاشیەت لە ناو خودی سیاسەتدا تەماشا بکرێت. 
خراپترین سیاسەت ئەوەیە، کە جیگای تیرۆری تیادا دەبیتەوە. لە کوردستانیشدا، تیرۆرو هەڕەشەی لەناوبردن بەشێک بوون لە بزووتنەوەی سیاسی کوردی، بەڵام ئەوەی لەم ساڵانەی دووایدا لە کوردستان ڕوویداو کوشتن لە بەردەم زانکۆداو لەناو ماڵداو زەبەلاحبوونی بازنەی مافیایی لە ناو حزبی سیاسیداو کپکردنی دەنگی گەنجێکی وەک کاوە، ئەمە ئەو قۆناغەیە کە دەبێت لە بەردەمیدا بووەستین و لە خۆمان بپرسین، تیرۆر لە کوێی ئێمەدایەو چۆن دەتوانین ڕووبەڕووی ببینەوە؟      

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

La double horreur des «crimes d'honneur»

Denis Blondin, Anthropologue (Le Devoir) Bien que les faits soient loin d'avoir été établis avec précision, rien n'empêchera les citoyens québécois de toutes origines de réagir au drame survenu au sein de la famille Shafia: quatre morts et trois accusés d'une même famille. Les points de vue énoncés jusqu'ici me semblent manifester une constante, soit l'expression de sentiments d'horreur devant ce qui nous menace, que nous ne comprenons pas et qui nous fait d'autant plus peur.

ناسنامەو نەتەوە لەعیراقدا ‌

خالد سلێمان‌ 21/5/2015 ئەو ڕستەو بیرۆکە ڕۆمانسیانەی بۆ ماوەی ٨٠ ساڵ باسیان لە عیراقێکی یەکگرتوو، گەلێکی هاوچارەنوس و لێبوردەو خەمخۆری وڵات دەکرد لەبەرامبەر نامەیەکدا کە شا فەیسەڵ ساڵی ١٩٣٣ دەینوسێت، نەک بەتەنها لاوازن، بەڵکو مایەپوچن و مێژووی ناسنامەو نەتەوە لە وڵاتەکەدا وەک پانتاییەک بۆ توندوتیژی و هەژمونخوازیی مەزهەبی پیشان دەدەن. ئەگەر لەو نامەیەوە دەست پێبکەین و بیکەینە کلیلی قسەکردن لەسەر کتێبی (ناسنامەو نەتەوە لە عیراقدا) لە نوسینی ئەکادیمی و توێژەری کورد شێرکۆ کرمانج، ئەوا لە بەشی دووەمی نامەکەوە دەچینە ناو خوێندنەوەو ڕاوەستان لەسەر کتێبەکە کە دەکرێت بەیەکێک سەرچاوە گرنگەکانی مێژووی سیاسی و کۆمەڵایەتی عیراق دابنرێت. بەشی یەکەمی نامەکە دەڵێت، “ کۆمەڵە خەڵکێکی داماڵراو لە هەر بیرۆکەیەکی نیشتمانی تێر بەترادیسیۆن کە کۆکەرەوەیەک لەگەڵ پوچگەرایی ئاینیدا کۆیان ناکاتەوە، گوێگری خراپەکارین، مەیلداری فەوزان، بەردەوام ئامادەن بەسەر حکومەتێکدا بێت راپەڕن”.  ژمارەیەکی زۆر لە نوسەران و مێژوونوسان لە عیراق و دەرەوەیدا لەسەر ئەم بڕگەیە ڕاوەستاون و قسەیان لەسەر کردوە، بەڵام کەم کەس لەسەر بەش

کۆڵۆنیکەرانی کوردستان، ئەگەر ژێردەستەی کۆڵۆنیالیزم خۆی نەبوبن، ئەوا لە ڕەحمی چەتەگەرێتی هاتونەتە دەرەوە

خالد سلێمان من کوردێکی کۆڵۆنیکراوی ناڕازیم، مەرجەکانی کۆڵۆنیکەرانی کوردستانم قبوڵ نەکردوە، بەڵام نوخبەیەکی سیاسی نوێنەرایەتی خودی کۆڵۆنیکەران دەکات، سوپایەک لە نوسەرو قسەکەرو ڕۆژنامەنوس و توێژەرو ئەکادیمی بۆ لێدانی کۆڵۆنیکراوی ناڕازی لە دۆخی وڵاتێکی کۆڵۆنیکراو دروست کردوە . من بە شورەیی دەزانم خەڵکانێک هەبن دژی خوێندن بە زمانی کوردی خۆپیشنادان بکەن، چونکە ئەمە مانتاڵێتی کۆڵۆنیکەر بەرجەستە دەکات، بەڵام، پێگەکانی کۆڵۆنیالیستی ناوخۆیی " زاڵم " ، یان با بڵێین نوێنەرەکانی کۆڵۆنیالیزم لە کوردستاندا، رەنگی وێنەکانی خۆیان کە پیاوە بێگانەکان دروستیان کردوە، تۆختر دەکەنەوە . کۆڵۆنیکەرانی کوردستان لەو بەشانەی لە ژێر دەستی خۆیاندایە، خەڵک دەکوژن و تەنها بە گومان کردنێک کوردی کۆڵۆنیکراو تا بەردەم پەتی سێدارەش دەبەن، کەچی لە بەشەکانی تر دەرەوەی هەژمون و دەسەڵاتی خۆیاندا، لەو شوێنانەی، کۆڵۆنیالیستێکی تر، داگیرکەرێکی تر، ئەفسەرێکی تر خەریکی داماڵینی مرۆڤی کوردە