التخطي إلى المحتوى الرئيسي

پێش نیو سەدە نووسراوەو پێشبینی گۆڕانکاریەکانی کەشوهەوا دەکات


زانای کەنەدی لە زانکۆی (لاڤال) ڤینسنت لە سەردانێکیدا بۆ دوورترین دوورگەی کەنەدی نزیک جەمسەری باکور کە ناوی (هاند ۆرلد لە کەنەدا)ەو بەیەکێک شوێنە هەر ساردەکانی وڵاتەکە دەناسرێت نامەیەک دەدۆزێتەوە پێش ٥٤ ساڵ نوسراوەو شاردراوەتەوە. هاند ۆرد لە کەنەدا یەکێکە لەو دوورگانەی کە نزیکترین شوێنی نیشتەجێبوونی مرۆڤ لێیەوە ٨٠٠ کیلۆ مەترەو بەیەکێک لە دوورگە هەرە ساردو دوورە دەستەکان دادەنرێت و پلەی گەرمای لە (-١٨) ناچێتە سەرەوە.

ساڵی 1959 زانایەکی جیۆلۆجی گەنج بەناوی پۆڵ ۆکەر بەیاوەری هاوڕێیەکی بەناوی ئەلبێرت کراری لە کۆلێژی بۆستن، سەردانی دوورگەی هانت ۆرلد دەکات و لەوێدا نامەیەک بۆ داهاتوو بەجێدێڵیت. نامەکەی پۆڵ هیچ زانیارییەکی لەسەر ژینگەی دوورگەکە تێدا نیە لەوە زیاتر کە لەناو شووشەیەکداو لە دووری یەک مەترو نیو لە ڕووبارێکی بەستوو لە ژێر کۆمەڵە بەردێکدا بەجێی دەهێڵێت. نامەکەش بەم شێوەیە دەست پێدەکات: "بۆ ئەو کەسەی گرنگی بەم کارە دەدات...پێویستە لەسەر هەر کەسێک بەم شوێنەدا تێپەڕ دەبێت پێوانەی دوورییەکە بکات بینێریت بۆ....".  هەڵبەتە پۆڵ ئەدرێسی خۆی لە زانکۆی ئۆهایۆ کە کاری تیادا دەکرد لەسەر نامەکە بەجێدێڵێت، هەروەها ئەدرێسی ئەلبێرت-ی هاوڕێشی لە بۆستن. مەبەستیشی لە پێوانەی نێوان شوێنی نامەکەو ڕووبارە بەستوەکەیە.
کاتێک هاوینی ڕابوردوو ئەم نامەیە لەلایەن ڤینسنت و گروپەکەی لە زانکۆی لاڤال-ەوە دۆزرایەوە، یەکەم شت کە سەرنجی ڕاکێشا ئەوەبوو دووای پێوانە کردن بۆی دەرکەوت کە دووریی نێوان شوێنی نامەکەو ڕووبارە بەستووەکە (١٠١) مەترو نیوە، واتە لە ماوەی ئەم نیو سەدەیەدا ١٠٠ مەتر لە ڕووبارە بەستووەکە کەمی کردوەو تواوەتەوە. ئەم نامەیەی پۆڵ ۆکەر کە لە ساڵەدا (١٩٥٩) تەمەنی ٢٥ ساڵ دەبێت و هەر ئەو ساڵەش بەهۆی نەخۆشییەوە دەمرێت، گرنگییەکی مێژوویی و زانستی گەورەی هەیە. ڤینسنت باسی ئەوە دەکات چۆن لەناو کۆمەڵە بەردێکدا دووای ئەوەی پاڵیان ناوە، بوتڵێک دەرکەوتووەو نامەیەکی تێدا بوو. کاتێکیش نامەکە دەخوێنێتەوە یەکسەر ناوی پۆڵ ۆکەر-ی دێتەوە بیر کە چی گەنجێکی بە گوڕوتین و زانایەکی جیۆلۆجی بلیمەت بووە. ڤینسنت ئاماژەش بۆ ئەوە دەکات کە ئەو کاتەی پۆڵ بیری لە گۆڕانی ژینگەی ئەو دوورگەیە کردوەتەوە، کەس بەلای گەرمبوونی و زەوی و گۆڕانی کەش وهەوا نەدەچوو. 
ئەمڕۆ نامەکەی پۆڵ زۆر شتمان پێدەڵێت و تەنها پێوانەی ئەو دوورییەی لە شوێنێکی نزیک جەمسەری باکوور بۆی بەجێهێشتین، نیشانەی پێشبینییەکی بلیمەتانە بوە بۆ گەرمبوونی زەوی و گۆڕانکاریەکانی کەشوهەوا لەسەر گۆی زەمین. 
سەچاوە:هێرالد نیوز



تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

هەر دەوڵەتێکی کوردی لەم دۆخەدا لە دایکبێت، وەک ئەوەی باشوری سودان دەبێت*

خالد سلێمان سیاسەتی ڕاستەوخۆ، ناڕاستەوخۆی شانشینی سعودی، قەتەر، تورکیا بەرامبەر عیراق و سوریا، لە حەڵەتی پاشەکشەی یەکجارەکی پرۆژەی دەسەڵاتێکی ئیسلامی ( ئیخوان، بەرەی نوسرە، ئەحراری شام، سوپای ئیسلام .. هتد ) ، کار بۆ دامەزراندنی کیانێکی سوننەی سەربازی دەکات، کە دور نیە، بەعسیەکانی ناو داعش، تۆوی ئەو کیانە بن . یانی داعشیش بەشێک دەبێت لە نەخشە سعودی - قەتەری - تورکیەکە .  ئێستا هەوڵی هەرسێ جەمسەرەکە لەوەدا کۆدەبێتەوە، چۆن لە ڕێگەی پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتە کوردیەکانی ناو ئیئتلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە، کوردیش بەشێک بێت لەو کیانە سوننییە . لەوانەیە ئەمە باشترین دەروازە بێت بۆ تەماشاکردنی دیمەنی هەرێمی کوردستان، کە لە ڕوی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەوە لە خراپترین ئاستیدایە، بگرە لەبەردەم داڕوخانێکدایە کەس مەزەندەی دەرەنجامەکانی ناکات . بەڵام ئەوەی لەناو دیمەنێکی سیاسی، سۆسیۆ - ئابوری خراپی وەک ئەوەی ئەمڕۆماندا، هەژمونی خۆی هەیەو ڕای

ئاین لەمیتۆدەکانی پەروەردەی کوردستاندا ‌

خالد سلێمان‌ 15/5/2015 ساڵی ٢٠١٢ لەبەر ڕازی نەبونی مەسیحیەکان و کاکەییەکان لەسەر ئەو بەشانەی لە کتێبی “ئاین ناسی” لە میتۆدی خوێندندا، ئەو دوو چاپتەرەی بۆ ئەوان  لە کتێبەکەدا دانرابون لە سەر خواستی خۆیان  لابران. ئەمە هەنگاوی یەکەمی ئەو قەیرانەی پەروەردەیە کە تا ئەم ساتە لە کوردستاندا بەردەوامە. مەسیحییەکان پێیان وابو کە چیرۆکی لە دایکبونی مەسیح بەشێوەیەکی ناڕاست نوسرابو، بۆیە داوای لابردنیان کرد. ئەوەی پەیوەست بو بە کاکەییەکانەوە، بوون بەدوو بەشەوە، بەشێکیان پێیان وایە ئەوان موسڵمانن و نابێت وەک ئاینێکی جیا تەماشا بکرێن، بەشێکی تریان پێیان وایە کە ئاینەکەیان جیایەو ئەوەی لە میتۆدەکەدا نوسراوە ڕاستە. ئەم جیاوازیەش لای ئەوان بوە هۆی لابردنی ئەو بەشەی لە کتێبەکەدا لەسەر کاکەیی نوسرابو. کتێبی ئاینناسی لە قۆناغەکانی  (١٠، ١١، ١٢)ی خوێندندا لە پێناو ئەوەدا بوو کە خوێندکارانی کوردستان جگە لە ئاینی ئیسلام ئاینەکانی تریش بناسن، بەڵام پرۆژەکە لەسەرەتادا - بەتایبەتی لە کتێبی قۆناغی ١٢دا- توشی دوو گرفت بوو، یەکەمیان ئەوەبو کە وانەکانی خوێندن لەسەر مەسیحی و ئێزدی و کاکەیی و ئاینەک...

أزمة المياه تهدّد الشرق الأوسط.. والعراق على الخط الأحمر

خالد سليمان  يشير مدير المعهد العلمي للبيئة في جامعة جنيف مارتن بينيستون إلى ذوبان شبه كلي لثلوج جبال الألب نهاية القرن الحالي، حيث لا يبقى سوى القليل منه في الأعالي. يعود سبب ذوبان هذه الثلوج التي تغذي أنهار (راين، دانوب، بو، رون) ويعتمدها ١٦٠ مليون نسمة في غالبية أنحاء أوروبا للزراعة والنقل والطاقة والغذاء، إلى التغيير المناخي وارتفاع درجات حرارة الأرض، ناهيك عن الازدياد السكاني حيث تشير الإحصائيات المتوقعة إلى وصول نسبة سكان المعمورة إلى ١٠ ملايين نهاية هذا القرن.  كانت هذه الصورة بداية لمؤتمر دولي بعنوان “السلام الأزرق” حول دور المياه في السلام والتنمية المستدامة في الشرق الأوسط نظمه Stratigic Foresight Group وجامعة جنيف بالتعاون مع وكالة سويسرا للتنمة والتعاون الاسبوع الثاني من شهر أكتوبر ٢٠١٥.