التخطي إلى المحتوى الرئيسي

كاكه‌ حه‌مه‌ ‌

خالد سلێمان‌3/12/2014محه‌مه‌دی حاجی مه‌حمود، كه‌ پارته‌كه‌ی ته‌نیا كورسییه‌كی له‌په‌رله‌مانی كوردستاندا هه‌یه‌و له‌گه‌ڵ حزبه‌كانی تردا لۆژیكی پاره‌و «شه‌عبه‌ویه‌ت» له‌فه‌زای سیاسیی كوردستاندا وه‌ك حزبی بچووك پێناسه‌یان ده‌كات، له‌م چركه‌ساته‌ی مێژووی كوردستاندا، له‌گۆشه‌یه‌كه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ ناو دیمه‌نی سیاسی، ئه‌وانه‌ی وا ده‌سته‌واژه‌ی بچووك‌و گه‌وره‌یان بۆ حزبایه‌تی داتاشی، پشتێنیان له‌فیكره‌ی به‌رگری لێكردبوه‌وه‌، تیایدا به‌باشی ده‌رنه‌كه‌وتوون. پارته‌كه‌ی كاكه‌ حه‌مه‌و پارته‌كانی تری وه‌ك حزبی شیوعی‌و زه‌حمه‌تكێشان، له‌هه‌ڵبژاردنه‌كاندا نه‌ك ته‌نها ده‌نگیان كه‌مبوو، به‌ڵكو له‌ ئاستی جه‌ماوه‌ری پارته‌كان خۆشیاندا نه‌بوو، به‌ڵام ئه‌وه‌ لۆژیكی كڕینی وه‌لائی سیاسی‌و «شه‌عبه‌ویه‌ت»‌و تیۆریستی ناشاره‌زای واقیع‌و گۆشه‌ شاراوه‌كانی ناو مێژوو بوون، سیاسه‌ت‌و رۆڵی سیاسی‌و دیموكراسیه‌تیان گرێدا به‌»ده‌نگ»ه‌وه‌، ئه‌گه‌ر ده‌نگی نه‌ناسراوێكیش بێت‌و دووریش بێت له‌دیدو مه‌زه‌نده‌و رسته‌ی شۆڕشگێڕانه‌ی رۆشنبیره‌كانی سه‌ر سه‌كۆی «سلۆگان»ه‌ له‌ بن نه‌هاتووه‌كان.

ئه‌و رۆژه‌ی كاكه‌ حه‌مه‌ له‌كه‌ركوكدا ده‌ركه‌وت‌و «مه‌تاره‌» كۆنه‌كه‌ی پێشمه‌رگایه‌تی هه‌ڵگرت‌و به‌ڵێنیدا له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌كانی داعشدا بێده‌نگ نه‌بێت‌و سه‌نگه‌ر به‌جێ نه‌هێڵێت‌و به‌رگری له‌خاكی كوردستان بكات، ژماره‌یه‌كی به‌رچاوی ناو دیمه‌نی سیاسی‌و میدیاو رۆشنبیرانی كورد، نه‌یانزانی كاكه‌ حه‌مه‌ ته‌نها «مه‌تاره‌»كه‌ی نه‌گه‌ڕاندۆته‌وه‌ ناو دیمه‌نی به‌رگری، به‌ڵكو به‌شێك له‌ڕووحیشی تێكه‌ڵ به‌و ئاوه‌ كردووه‌، كاكه‌ عه‌تا-شی كردۆته‌ شاهیدی بێده‌نگ نه‌بوون‌و راگه‌یاندنی قۆناغێكی نوێ له‌به‌رگری، نه‌یانزانی له‌نێوان ته‌نزیری سیاسی‌و مێژووی كه‌سێكی وه‌ك كاكه‌ حه‌مه‌دا، كه‌ره‌سته‌كانی وه‌ك مه‌تاره‌ی ئاو نه‌ك ته‌نیا به‌شێكه‌ له‌فیكره‌ی پاراستنی نیشتمان، به‌ڵكو به‌شێكه‌ له‌یاده‌وه‌ریی نیشتمانیش. نه‌یانزانی ئیتر ده‌توانرێت له‌كوردستاندا باسی حزبی گه‌وره‌و بچووك بكرێت به‌باسی هه‌ڵوێستی گه‌وره‌و بچووك، زۆرجاریش كه‌سێك له‌مێژوودا ئاراسته‌ی رووداوه‌كان ده‌گۆڕێت‌و رای گشتی له‌بازنه‌ی حه‌شاماته‌وه‌ ده‌خاته‌ ناو ئه‌و گۆشانه‌ی وا تیۆریسته‌كانی شۆڕش‌و گۆڕینه‌ گه‌وره‌كان، له‌به‌ر هه‌ر هۆكارێك بێت، لێی نزیك نابنه‌وه‌.
ژماره‌یه‌ك له‌ناوه‌ندی میدیاو رۆشنبیران وا ته‌ماشای ئه‌م دیمه‌نه‌‌و سه‌ربازیی‌و سیاسییه‌ ده‌كه‌ن، كه‌ ژینگه‌یه‌كی نوێ بۆ «عه‌سكه‌رییه‌كانی» ناو حزبه‌كان دروست بكات‌و جارێكی تر به‌»نفوز»ه‌وه‌ بگه‌ڕێنه‌وه‌ ناو دیمه‌نی سیاسه‌ت له‌هه‌رێمی كوردستاندا. له‌وانه‌یه‌ ئه‌م رایه‌ - كه‌ مه‌به‌ست لێی كاكه‌ حه‌مه‌ بێت یان نا- له‌م دۆخه‌دا یه‌كێك بێت له‌و رایانه‌ی كورتبینترین دنیابینیی سیاسی تێدا بێت، چونكه‌ میلیتاریزم له‌سیاسه‌ت جیا ناكرێته‌وه‌، تایبه‌تیش له‌چركه‌ساتی به‌رگریی له‌به‌رده‌م هێزێكی فاشی وه‌ك داعشدا. ئه‌م قسه‌یه‌ له‌كاتێكدا كرا كه‌ هێزی پێشمه‌رگه‌ له‌جه‌له‌ولا سه‌ركه‌وتنی به‌ده‌ست هێنا، له‌هه‌مانكاتیشدا له‌قۆڵی كه‌ركوكه‌وه‌ داعش به‌ پێی پلانێك په‌لاماری پێشمه‌رگه‌یدا، پلانه‌كه‌ش وا بووه‌ كه‌ كه‌ركوك داگیربكه‌ن‌و جه‌له‌ولاو سه‌عدیه‌ له‌بیری خه‌ڵك ببه‌نه‌وه‌، له‌م چركه‌ساته‌دا كه‌سانی وه‌ك كاكه‌ حه‌مه‌و عه‌تای كوڕی‌و سه‌دان پێشمه‌رگه‌ی تر،  پلانه‌كه‌ی داعش تێكده‌شكێنن.
هه‌ر له‌م چركه‌ساته‌دا كاكه‌ حه‌مه‌، وه‌ك له‌ڤیدیۆیه‌كدا ده‌رده‌كه‌وێت‌و به‌ده‌ست ئاماژه‌ بۆ عه‌تا ده‌كات خۆی بداته‌ لاوە، وێنه‌ی تافی لاوێتی دروست ده‌كاته‌وه‌و له‌چه‌ند چركه‌یه‌كدا  زیاتر رووبه‌ڕووی چه‌ته‌كانی داعش ده‌بێته‌وه‌و ته‌قه‌ ده‌كات. ئه‌م پیاوه‌ له‌وێنه‌كه‌دا پێمان ده‌ڵێت كه‌ به‌های مه‌تاره‌كه‌ چه‌ند گه‌وره‌یه‌و له‌و چركانه‌دا چه‌ندێ پێویستی به‌ئاو بووه‌، به‌ڵام ئه‌وه‌شی له‌به‌رچاوبوو كه‌ خۆی‌و كوڕه‌كه‌ی‌و پێشمه‌رگه‌كانی تر له‌به‌رده‌م دووژمنێكی فاشیدا ده‌جه‌نگن‌و له‌نێوان ژیان‌و له‌ده‌ستدانیدا ته‌نها چه‌ند هه‌نگاوێك ماوه‌، هه‌ر ئه‌م چركه‌یه‌ش ئه‌و قسه‌یه‌ ره‌ت ده‌كاته‌وه‌ كه‌ «پێشمه‌رگه‌» له‌ ناو سیاسه‌تدا نه‌مابوو، چونكه‌ له‌مێژووی سیاسه‌ت‌و ده‌سه‌ڵاتدا سه‌ركه‌وتن‌و شكست، به‌ته‌نها پێوه‌ری سه‌بازییان نه‌بووه‌، به‌ڵكو به‌شێكیش بوون له‌قوڵایی ستراتیژو سیاسه‌ت.
پێترایۆس له‌عیراقدا نه‌خشه‌ی سیاسه‌تی ئه‌مریكای گۆڕی‌و هه‌موو ناوه‌نده‌كانی بڕیاری سیاسی له‌واشنتۆن گوێی لێده‌گرن، ئه‌ی چۆن سه‌ركرده‌یه‌كی كورد كه‌ نه‌خشه‌ی هه‌ڕه‌شه‌و ترس ده‌گۆڕێت گوێی لێ نه‌گیرێت. لێره‌وه‌ ده‌توانرێت بووترێت كاكه‌ حه‌مه‌، كه‌ له‌م چركه‌یه‌دا له‌ ناوه‌وه‌ ده‌گریی‌و فرمێسكی بێده‌نگی ده‌ڕێژێت، له‌نوێكردنه‌وه‌ی وێنه‌كه‌ی‌و گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ تافی لاوێتی، شتێكی گه‌وره‌ به‌گوێماندا ده‌چرپێنێت‌و ده‌ڵێت: گه‌وره‌و بچووكیی له‌هه‌ڵوێستدایه‌، نه‌ك شتێكی تر. ئه‌م پیاوه‌ هه‌رگیز شتی واش راناگه‌یه‌نێت، بۆیه‌ مۆڵه‌تم به‌خۆمداو لێره‌دا به‌ناوی ئه‌وه‌وە قسه‌م كرد.


تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

La double horreur des «crimes d'honneur»

Denis Blondin, Anthropologue (Le Devoir) Bien que les faits soient loin d'avoir été établis avec précision, rien n'empêchera les citoyens québécois de toutes origines de réagir au drame survenu au sein de la famille Shafia: quatre morts et trois accusés d'une même famille. Les points de vue énoncés jusqu'ici me semblent manifester une constante, soit l'expression de sentiments d'horreur devant ce qui nous menace, que nous ne comprenons pas et qui nous fait d'autant plus peur.

ناسنامەو نەتەوە لەعیراقدا ‌

خالد سلێمان‌ 21/5/2015 ئەو ڕستەو بیرۆکە ڕۆمانسیانەی بۆ ماوەی ٨٠ ساڵ باسیان لە عیراقێکی یەکگرتوو، گەلێکی هاوچارەنوس و لێبوردەو خەمخۆری وڵات دەکرد لەبەرامبەر نامەیەکدا کە شا فەیسەڵ ساڵی ١٩٣٣ دەینوسێت، نەک بەتەنها لاوازن، بەڵکو مایەپوچن و مێژووی ناسنامەو نەتەوە لە وڵاتەکەدا وەک پانتاییەک بۆ توندوتیژی و هەژمونخوازیی مەزهەبی پیشان دەدەن. ئەگەر لەو نامەیەوە دەست پێبکەین و بیکەینە کلیلی قسەکردن لەسەر کتێبی (ناسنامەو نەتەوە لە عیراقدا) لە نوسینی ئەکادیمی و توێژەری کورد شێرکۆ کرمانج، ئەوا لە بەشی دووەمی نامەکەوە دەچینە ناو خوێندنەوەو ڕاوەستان لەسەر کتێبەکە کە دەکرێت بەیەکێک سەرچاوە گرنگەکانی مێژووی سیاسی و کۆمەڵایەتی عیراق دابنرێت. بەشی یەکەمی نامەکە دەڵێت، “ کۆمەڵە خەڵکێکی داماڵراو لە هەر بیرۆکەیەکی نیشتمانی تێر بەترادیسیۆن کە کۆکەرەوەیەک لەگەڵ پوچگەرایی ئاینیدا کۆیان ناکاتەوە، گوێگری خراپەکارین، مەیلداری فەوزان، بەردەوام ئامادەن بەسەر حکومەتێکدا بێت راپەڕن”.  ژمارەیەکی زۆر لە نوسەران و مێژوونوسان لە عیراق و دەرەوەیدا لەسەر ئەم بڕگەیە ڕاوەستاون و قسەیان لەسەر کردوە، بەڵام کەم کەس لەسەر بەش

کۆڵۆنیکەرانی کوردستان، ئەگەر ژێردەستەی کۆڵۆنیالیزم خۆی نەبوبن، ئەوا لە ڕەحمی چەتەگەرێتی هاتونەتە دەرەوە

خالد سلێمان من کوردێکی کۆڵۆنیکراوی ناڕازیم، مەرجەکانی کۆڵۆنیکەرانی کوردستانم قبوڵ نەکردوە، بەڵام نوخبەیەکی سیاسی نوێنەرایەتی خودی کۆڵۆنیکەران دەکات، سوپایەک لە نوسەرو قسەکەرو ڕۆژنامەنوس و توێژەرو ئەکادیمی بۆ لێدانی کۆڵۆنیکراوی ناڕازی لە دۆخی وڵاتێکی کۆڵۆنیکراو دروست کردوە . من بە شورەیی دەزانم خەڵکانێک هەبن دژی خوێندن بە زمانی کوردی خۆپیشنادان بکەن، چونکە ئەمە مانتاڵێتی کۆڵۆنیکەر بەرجەستە دەکات، بەڵام، پێگەکانی کۆڵۆنیالیستی ناوخۆیی " زاڵم " ، یان با بڵێین نوێنەرەکانی کۆڵۆنیالیزم لە کوردستاندا، رەنگی وێنەکانی خۆیان کە پیاوە بێگانەکان دروستیان کردوە، تۆختر دەکەنەوە . کۆڵۆنیکەرانی کوردستان لەو بەشانەی لە ژێر دەستی خۆیاندایە، خەڵک دەکوژن و تەنها بە گومان کردنێک کوردی کۆڵۆنیکراو تا بەردەم پەتی سێدارەش دەبەن، کەچی لە بەشەکانی تر دەرەوەی هەژمون و دەسەڵاتی خۆیاندا، لەو شوێنانەی، کۆڵۆنیالیستێکی تر، داگیرکەرێکی تر، ئەفسەرێکی تر خەریکی داماڵینی مرۆڤی کوردە