خالد سلێمان
ده‌گمه‌نێتی كه‌سایه‌تی كاك نه‌وشیروان، كه ئه‌مڕۆ ١٩\٥\٢٠١٧ له سلێمانی گیانی له‌ده‌ستدا، له‌وه‌دا بو، كه باوكایه‌تی له سیاسه‌تی كوردیدا كوشت، سیاسه‌تی له كۆشك جیاكرده‌وه، مێژوی وه‌ك خۆی نه‌هێنایه ناو ڕوبه‌ری سیاسییه‌وه، ده‌رگای ماڵی سیاسی و شه‌خسی بۆ دۆست و لایه‌نگران و هه‌وادارن و ته‌نانه‌ت نه‌یارانیش كرده‌وه. هه‌تا ئه‌و ڕۆژه‌ی نه‌خۆشیه‌كه‌ی قورستر ئه‌بێت و به مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ر ئه‌چێته له‌نده‌ن، هه‌مو ڕۆژێكی هه‌ینی به‌تایبه‌تی، ده‌رگای ماڵه‌كه‌ی له زه‌رگه‌ته بۆ گفت و گۆی سیاسی و فیكری و كولتوری و كۆمه‌ڵایه‌تی به‌ڕوی هه‌مواندا كراوه بو.
نه‌وشیروان موسته‌فا له مێژوی سیاسه‌تی كوردیدا، ئه‌وه‌ی بۆ تۆمار ده‌كرێت كه له لایه‌كه‌وه باوكایه‌تی سیاسی به‌لاوه‌ناو، نه‌وه‌یه‌كی نوێی هێنایه ناو ڕوبه‌ری گشتییه‌وه، له لایه‌كی تریشه‌وه ئه‌و ترادیسۆنه‌ی له ژیانی خۆیدا ڕه‌تكرده‌وه كه سیاسه‌ت به چاوی داروینیزمێكی كۆمه‌ڵایه‌تییه‌وه ببینێت : یانی ده‌سته‌بژێرێك له سه‌ر سه‌كۆ بێت و حه‌شاماتێكیش به‌چوارده‌وری سه‌كۆكه‌دا.
خاڵێكی تری گرنگی ناو ئه‌و بازنه فیكرییه‌ی كه نه‌وشیروان مسته‌فا تیایدا كاری له‌سه‌ر ده‌كرد، مه‌سه‌له‌ی ڕه‌سه‌نایه‌تی و بوژانه‌وه‌ی ڕوحی كۆمه‌ڵگه بو له ڕێگه‌ی بوژانه‌وه‌ی سه‌رمایه كولتوری و مێژویی و ئه‌ده‌بیه‌كانیه‌وه. له كتێبه‌كانی (به‌ده‌م ڕێگاوه گوڵچنین) ئه‌م تێزه سیاسیه به‌ڕونی لای ئه‌و ده‌رئه‌كه‌وێت. له‌و به‌شه‌ی باسی مه‌ولانا خالیدی نه‌قشبه‌ندی ده‌كات، پێمان ئه‌ڵێت له سه‌رده‌می بابانیه‌كانیه‌وه ڕایه‌ڵه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی سلێمانی و ناوچه‌كه له ژێر ئه‌سڵێكی كۆمه‌ڵایه‌تی ده‌سته‌بژێردا نه‌بونه‌و به لاشیانه‌وه قبوڵكراو نه‌بوه.
خه‌ونی نه‌وشیروان مسته‌فا له گیرفانی ئایدیۆلۆژیادا جێگه‌ی نه‌ده‌بوه‌وه، ئه‌و تێكه‌ڵه‌یه‌ك بو له چه‌پی ناو ئاین و ناسیۆنالیزم و بزوتنه‌وه كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كان، به‌ڵام دابڕاو نه‌بو له مۆدێرنه‌و به‌ها گڵۆباڵه‌كان كه زیاتر له ئازادی، عه‌داله‌ت، كه‌رامه‌ت و به‌شداری هاووڵاتی له ژیانی سیاسیدا ده‌بیننه‌وه. جگه له سه‌رچاوه فیكری و كۆمه‌ڵایه‌تیه‌كانی سیاسه‌ت، چاوێكی نه‌شیروان مسته‌فا له‌سه‌ر سروشت و ئاوی كوردستان بو، ئه‌و پێی وابو كه ئیداره‌كردنی سروشت وئاوی كوردستان به‌شێكه له ستراتیژی نیشتمانی نه‌ك ته‌نها بۆ هه‌رێمی كوردستان، به‌ڵكو بۆ هه‌مو پارچه‌كانی كوردستان.
ئه‌و پێی وابو، ترس له‌سه‌ر كوردستان له ڕوی سه‌رچاوه سروشتیه‌كانه‌وه نیه، چونكه ته‌نانه‌ت ئاوی توركیاش كه ئه‌مڕۆ وه‌ك كارتی سیاسی به‌كاری ده‌هێنێت، سه‌رچاوه‌كانی له خاكی كوردستاندان كه مه‌حاڵه تا هه‌تایه بنده‌ستی توركیا بێت. ئه‌مه وڵامی كاك نه‌وشیروان بو بۆ پرسیارێك كه هاوینی ٢٠١٥ له ماڵه‌كه‌ی خۆی له زه‌رگه‌ته ده‌رباره‌ی ئاو لێم كرد.
یه‌كێك له خه‌سڵه‌ته‌كانی كه‌سایه‌تی مسته‌فا ئه‌وه بو كه دوانه‌یی سیاسی ڕه‌تكرده‌وه‌و له هه‌مو شوێنێكدا به‌یه‌ك زمان قسه‌ی ده‌كرد. كۆتایی پایزی ساڵی ٢٠١٣ دوای هه‌واڵپرسین و دانیشتن، به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی پارتی سۆسیالیستی فه‌ره‌نسا به‌كاك نه‌وشیروان-ی وت، كوردستان ئارامه‌و له كاتێكدا ناوچه‌كه هه‌موی له ناسه‌قامگیری و توندوتیژیدا ده‌كوڵێت، كاك نه‌وشیروان پێی وت، ئه‌م هێمنییه‌ی ده‌یبینیت، هێمنی پێش زریانه، چونكه نمونه‌ی حوكمڕانی له كوردستان له ڕوی تاكڕه‌وێتی و گه‌نده‌ڵی و نایه‌كسانییه‌وه جیاواز نیه له مۆدێلی حوكمڕانیی له‌و وڵاتانه‌ی كه خۆپیشاندان و راپه‌ڕین و توندوتیژی به‌خۆیانه‌وه ده‌بینن.
تعليقات