التخطي إلى المحتوى الرئيسي

په‌روه‌رده‌: عه‌مره‌و نه‌خۆشیی جه‌سته‌یی‌و ده‌روونی

 ‌ خالد سلێمان‌
 24/1/2013

مامۆستایه‌كی زانكۆ له‌یه‌كێك له‌زانكۆكانی كوردستان داوای مۆڵه‌تێكی دوورو درێژ ده‌كات، چونكه‌ نه‌خۆشی«شه‌قیقه‌»ی له‌گه‌ڵدایه‌. بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش نووسراوێكی ره‌سمی له‌لای دكتۆرێكه‌وه‌ ده‌باته‌ به‌رده‌ستی لیژنه‌ی پێدانی مۆڵه‌ت له‌زانكۆ. ئه‌ندامێكی لیژنه‌كه‌ به‌وه‌ رازی نابێت و پێی واده‌بێت كه‌ «شه‌قیقه‌» نه‌خۆشییه‌كه‌ پێویستی به‌مۆڵه‌تی درێژخایه‌ن نییه‌و ته‌نها ئه‌و كاتانه‌ پێویستی پێیه‌تی كه‌ نۆبه‌ته‌كه‌ی تووش ده‌بێت، واته‌ مۆڵه‌تی كورتخایه‌ن بۆ چه‌ند رۆژێك. دوای ئه‌وه‌ ئه‌ندامێكی تری لیژنه‌كه‌ به‌پێكه‌نینه‌وه‌ پێشنیازی ئه‌وه‌ی بۆ ده‌كات كه‌ بۆ له‌بری شه‌قیقه‌ نه‌خۆشی«الإكتئاب ثلاثی الحلقات» نانووسێت كه‌ قه‌ناعه‌ت به‌هه‌موو كه‌سێك ده‌كات. مامۆستاكه‌ بڕوا به‌م قسه‌یه‌ ده‌كات و جۆری نه‌خۆشییه‌كه‌ی ده‌گۆڕێت و مۆڵه‌ته‌ درێژخایه‌نه‌كه‌ی وه‌رده‌گرێت. 
ئه‌م نموونه‌یه‌ی مۆڵه‌ت وه‌رگرتن له‌هه‌موو زانكۆ حكومییه‌كانی كوردستانه‌وه‌ شۆڕ ده‌بێته‌وه‌ بۆ ناو باخچه‌ی ساوایان و خوێندنگه‌ سه‌ره‌تاییه‌كان و هه‌روه‌ها ناوه‌ندی و دواناوه‌ندی و ژماره‌یه‌كی  به‌رچاو له‌مامۆستایان و فه‌رمانبه‌رانی دام و ده‌زگاكانی سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ له‌كوردستاندا كه‌ مووچه‌ له‌به‌رامبه‌ر مۆڵه‌تی نه‌خۆشی وه‌همی و بێكاریدا وه‌رده‌گرن.  هه‌روه‌ها ژماره‌یه‌كی به‌رچاو هه‌ن له‌كاتی ده‌وام و كاری ره‌سمیدا داوای مۆڵه‌ت ده‌كه‌ن بۆ ئه‌نجامدانی(عه‌مره‌) له‌كاتێكدا به‌پێی پیاوانی ئاینی(عه‌مره‌) فه‌رز نییه‌و جیاوازی هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ(حه‌ج)داو نابێت له‌كاتی ده‌وامی ره‌سمیدا مۆڵه‌تی بۆ وه‌ربگێرێت، به‌ڵكو ده‌بێت له‌كاتێكدا بكرێت كه‌ ده‌وامی ره‌سمی نه‌بێت.
ئه‌م جۆره‌ گرفتانه‌ وه‌ك ئاماژه‌م پێكردن له‌ناو باخچه‌ی ساوایان و هه‌موو خوێندنگه‌كاندا هه‌ن و به‌جۆره‌ها شێوه‌ی جیاواز دووباره‌ ده‌بنه‌وه‌و به‌بیانووی نه‌خۆشی جه‌سته‌یی و ده‌روونی له‌لایه‌ن دكتۆره‌كانه‌وه‌ مۆڵه‌تیان پێده‌ده‌رێت و دوای ئه‌وه‌ش له‌لایه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كانی په‌روه‌رده‌و «ئیشرافه‌»ه‌وه‌ ره‌زامه‌ندییان له‌سه‌ر ده‌رده‌بڕدرێت. ئه‌نجامه‌كه‌شی بوونی ژماره‌یه‌كی زۆری مامۆستاو فه‌رمانبه‌ره‌ له‌قوتابخانه‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كاندا به‌بێكار. ئه‌وه‌تا له‌نووسراێكی ره‌سمیدا له‌لایه‌ن(لیژنه‌ی پزیشكی ده‌روونی له‌فه‌رمانگه‌ی ته‌ندروستی سلێمانی)ه‌وه‌ بۆ مامۆستایه‌ك له‌به‌رواری (25/10/2011)دا ده‌رچووه‌ هاتووه‌و ده‌ڵێت:»گرژبوونی ماسولكه‌كانی رووخسارو دڵته‌نگی پێویستی به‌هاوكاری هه‌یه‌ له‌كاره‌كه‌یدا وا باشه‌ كاری قورسی پێنه‌كرێت».
له‌نووسراوێكی تری هه‌مان فه‌رمانگه‌ی ته‌ندروستی له‌به‌رواری (3/9/2012)دا مۆڵه‌ت دراوه‌ به‌فه‌رمانبه‌رێك له‌ژێر ناونیشانی (تصلب اڵ‌عصاب المنتشر) بۆ ماوه‌ی سێ مانگ. هه‌ر له‌هه‌مان فه‌رمانگه‌دا له‌لیژنه‌ی تایبه‌ت به‌ته‌ندروستی قوتابخانه‌كان له‌به‌رواری(10/11/2011) داوا ده‌كرێت مامۆستایه‌ك به‌هۆی «ئه‌ستو بوونی ده‌نگه‌ ژێكان» بگوازرێته‌وه‌ بۆ به‌شێك كه‌ قسه‌كردنی تێدا كه‌م بێت. باشه‌ ده‌بێت مامۆستا قسه‌ نه‌كات؟.
له‌شوێنێكی تردا له‌ژێر یه‌ك ناونیشاندا ئه‌ویش(إلتهاب القصبات الحاد)ه‌ مۆڵه‌ت دراوه‌ به‌سێ فه‌رمانبه‌ر، یه‌كه‌میان(4) رۆژ، دووه‌میان (3) رۆژ، سێیه‌میان(10) رۆژ، هه‌ڵبه‌ته‌ ئه‌وه‌ی له‌یاسای كاری خوێندنگه‌كاندا ئاشكرایه‌ مۆڵه‌ت بۆ ئه‌م جۆره‌ نه‌خۆشیانه‌ ته‌نها دوو رۆژه‌. له‌یه‌كێك له‌خوێندنگه‌ سه‌ره‌تاییه‌كاندا كه‌(5) مامۆستای زیادی بێكار تیایدا میلاكن، به‌نووسراوێكی ره‌سمی له‌لایه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌وه‌ مامۆستای شه‌شه‌میان بۆ ده‌نێردرێت. به‌ڕێوه‌به‌ره‌كه‌ ناڕازی ده‌بێت، به‌ڵام له‌په‌روه‌رده‌وه‌ پێی ده‌وترێت ئه‌مه‌ بڕیاره‌و ده‌بێت وه‌ری بگرێت!!. پرسیاره‌كه‌ لێره‌دا ئه‌وه‌یه‌، باشه‌ په‌روه‌رده‌و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌كانی چی له‌یاسای(به‌رزه‌فته‌كردنی فه‌رمانبه‌رانی ده‌وڵه‌ت) ده‌كه‌ن كه‌ به‌پێی بنه‌ماو رێنماییه‌كانی ده‌بێت فه‌رمانبه‌ر له‌ساتی ده‌ستپێكردنی كاره‌وه‌ تا ته‌واو بوونی به‌رهه‌می هه‌بێت و كات به‌فیڕۆ نه‌دات؟.
ئه‌مانه‌ هه‌موو ئه‌و نه‌خۆشیانه‌ن كه‌ ئه‌مڕۆ كه‌ په‌روه‌رده‌ی سلێمانی پیوه‌یان ده‌ناڵێنێت، هه‌روه‌ها به‌شێكه‌ له‌سه‌رجه‌م دام و ده‌زگاكانی سه‌ر به‌وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ له‌هه‌رێمی كوردستاندا كه‌ جگه‌ له‌به‌هه‌ده‌ردانی تواناو پاره‌و كات و شوێن، كاریگه‌رییه‌كی خراپیان هه‌یه‌ بۆ سه‌ر سیستمی په‌روه‌رده‌ له‌كوردستاندا. پرسیاره‌كه‌ش لێره‌دا ئه‌وه‌یه‌، لیژنه‌ ته‌ندروستییه‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای چی رێنماییه‌ك مۆڵه‌ت ده‌ده‌ن و پشت به‌چی یاسایه‌ك ده‌به‌ستن، ئه‌ی لیژنه‌كانی ئیشراف چۆن ره‌زامه‌ندی له‌سه‌ر ئه‌و مۆڵه‌تانه‌ ده‌رده‌بڕن، بۆچی ئه‌و فه‌رمانبه‌رانه‌ی نه‌خۆشن و ناتوانن كار له‌سیستمی په‌روه‌رده‌دا بكه‌ن، ناگوازنه‌وه‌ بۆ دام و ده‌زگاكانی تری حكومه‌ت؟ دوا پرسیارم ئه‌وه‌یه‌ چی یاسایه‌كی مه‌ده‌نی و ئاینی رێگا به‌مامۆستایانی زانكۆو خوێندنگه‌كان ده‌دات له‌كاتی ده‌وامی ره‌سمیدا مۆڵه‌ت بۆ»عه‌مره‌» وه‌ربگرن؟

تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

هەر دەوڵەتێکی کوردی لەم دۆخەدا لە دایکبێت، وەک ئەوەی باشوری سودان دەبێت*

خالد سلێمان سیاسەتی ڕاستەوخۆ، ناڕاستەوخۆی شانشینی سعودی، قەتەر، تورکیا بەرامبەر عیراق و سوریا، لە حەڵەتی پاشەکشەی یەکجارەکی پرۆژەی دەسەڵاتێکی ئیسلامی ( ئیخوان، بەرەی نوسرە، ئەحراری شام، سوپای ئیسلام .. هتد ) ، کار بۆ دامەزراندنی کیانێکی سوننەی سەربازی دەکات، کە دور نیە، بەعسیەکانی ناو داعش، تۆوی ئەو کیانە بن . یانی داعشیش بەشێک دەبێت لە نەخشە سعودی - قەتەری - تورکیەکە .  ئێستا هەوڵی هەرسێ جەمسەرەکە لەوەدا کۆدەبێتەوە، چۆن لە ڕێگەی پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتە کوردیەکانی ناو ئیئتلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە، کوردیش بەشێک بێت لەو کیانە سوننییە . لەوانەیە ئەمە باشترین دەروازە بێت بۆ تەماشاکردنی دیمەنی هەرێمی کوردستان، کە لە ڕوی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەوە لە خراپترین ئاستیدایە، بگرە لەبەردەم داڕوخانێکدایە کەس مەزەندەی دەرەنجامەکانی ناکات . بەڵام ئەوەی لەناو دیمەنێکی سیاسی، سۆسیۆ - ئابوری خراپی وەک ئەوەی ئەمڕۆماندا، هەژمونی خۆی هەیەو ڕای

ئاین لەمیتۆدەکانی پەروەردەی کوردستاندا ‌

خالد سلێمان‌ 15/5/2015 ساڵی ٢٠١٢ لەبەر ڕازی نەبونی مەسیحیەکان و کاکەییەکان لەسەر ئەو بەشانەی لە کتێبی “ئاین ناسی” لە میتۆدی خوێندندا، ئەو دوو چاپتەرەی بۆ ئەوان  لە کتێبەکەدا دانرابون لە سەر خواستی خۆیان  لابران. ئەمە هەنگاوی یەکەمی ئەو قەیرانەی پەروەردەیە کە تا ئەم ساتە لە کوردستاندا بەردەوامە. مەسیحییەکان پێیان وابو کە چیرۆکی لە دایکبونی مەسیح بەشێوەیەکی ناڕاست نوسرابو، بۆیە داوای لابردنیان کرد. ئەوەی پەیوەست بو بە کاکەییەکانەوە، بوون بەدوو بەشەوە، بەشێکیان پێیان وایە ئەوان موسڵمانن و نابێت وەک ئاینێکی جیا تەماشا بکرێن، بەشێکی تریان پێیان وایە کە ئاینەکەیان جیایەو ئەوەی لە میتۆدەکەدا نوسراوە ڕاستە. ئەم جیاوازیەش لای ئەوان بوە هۆی لابردنی ئەو بەشەی لە کتێبەکەدا لەسەر کاکەیی نوسرابو. کتێبی ئاینناسی لە قۆناغەکانی  (١٠، ١١، ١٢)ی خوێندندا لە پێناو ئەوەدا بوو کە خوێندکارانی کوردستان جگە لە ئاینی ئیسلام ئاینەکانی تریش بناسن، بەڵام پرۆژەکە لەسەرەتادا - بەتایبەتی لە کتێبی قۆناغی ١٢دا- توشی دوو گرفت بوو، یەکەمیان ئەوەبو کە وانەکانی خوێندن لەسەر مەسیحی و ئێزدی و کاکەیی و ئاینەک...

أزمة المياه تهدّد الشرق الأوسط.. والعراق على الخط الأحمر

خالد سليمان  يشير مدير المعهد العلمي للبيئة في جامعة جنيف مارتن بينيستون إلى ذوبان شبه كلي لثلوج جبال الألب نهاية القرن الحالي، حيث لا يبقى سوى القليل منه في الأعالي. يعود سبب ذوبان هذه الثلوج التي تغذي أنهار (راين، دانوب، بو، رون) ويعتمدها ١٦٠ مليون نسمة في غالبية أنحاء أوروبا للزراعة والنقل والطاقة والغذاء، إلى التغيير المناخي وارتفاع درجات حرارة الأرض، ناهيك عن الازدياد السكاني حيث تشير الإحصائيات المتوقعة إلى وصول نسبة سكان المعمورة إلى ١٠ ملايين نهاية هذا القرن.  كانت هذه الصورة بداية لمؤتمر دولي بعنوان “السلام الأزرق” حول دور المياه في السلام والتنمية المستدامة في الشرق الأوسط نظمه Stratigic Foresight Group وجامعة جنيف بالتعاون مع وكالة سويسرا للتنمة والتعاون الاسبوع الثاني من شهر أكتوبر ٢٠١٥.