ئەم بەڵگەنامەیەی لەبەر دەستدایە، یەکێکە لە بەڵگەنامە گرنگەکانی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عیراق کە لەسەر سایتی ئەلیکترۆنی کۆمسیۆن نەکراوەتە زمانی کوردی، بۆیە بە پێویستم زانی بیکەم بە کوردی لێرەدا بڵاوی بکەمەوەو سوودی بۆ هەموان هەبێت، بەتایبەتی تا ئێستا هاووڵاتیان بەشێک لەو مافانە نازانن کە بۆ هەڵبژاردنەکان پێیان بەخشراوە.
خالد سلێمان
کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان لە عیراقدا بنەماکانی رێسای پێکهاتە سیاسییەکانی لە هەڵبژاردنەکاندا لە (١٤) خاڵدا دیاری کردوە کە دەبێت هەر پێکهاتەیەکی سیاسی بەشداری لە هەڵبژاردندا دەکات پەیوەست بێت پێیەوەو ئیمزای لەسەر بکات، ئەمە دەقەکەیەتی:
لە پێناو باوەرپێکردن و دیاریکردنیاندا، پێویستە لەسەر پێکهاتە سیاسیەکان پابەند بن بە بنەمای رێسا سەپێندراوەکان لە کاری سەرۆک و کاندید و بریکارو ئەندام و لایەنگرانیاندا. پێویستە لەسەر هەر پێکهاتەیەکی سیاسی ئەو پەڕی کۆشش بکات بۆ دڵنیابوون لە تێگەیشتنی سەرۆک و کاندید و بریکارو ئەندام و لایەنگیرانی لەم بنەمایانەو پابەندبوون پێیانەوە.
پێویستە لەسەر پێکهاتەی سیاسی:
١-پابەندبوون بە بەهەموو یاسا کارپێکراوەکانی هەڵبژاردن و مەدەنی و سزادان لە عراقدا، بەتایبەتش:-
ا- دەستووری عیراق
ب- یاسا دەرچووەکان لە ئەنجومەنی نوێنەرانەوە
ج- رێنماییە پەیوەندیدارەکان بە کۆڕوکۆبوونەوەی گشتییەوە
د- قەدەغەکردنی قسە بەزمانی رق و ترساندن و وروژاندنی توندوتیژی
هـ- گەمارۆ لەسەر پاڵپشتی تیرۆر و پیادەکردنی و بەکارهێنانی
٢- پابەندبوون بەهەموو ئەو سیستم و لیست و ئیجرائاتانەوە کە لەلایەن کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانەوە دەرچوون
٣- زامنکردنی پابەندبوونی هەموو کاندیدەکان بە پێوەرە یاساییە پیادەکراوەکانەوە
٤- هاوکاریکردنی بەرپرسەکانی هەڵبژاردن و پەنابردنە بەر هەموو هەنگاوێکی شیاو بۆ زامنکردنی سەلامەتیان لە توندوتیژی و رسواکردن و مەترسی و هەڕەشە لە کاتی ئەنجامدانی ئەرکەکانیاندا.
٥- رازیبوون بە بڕیارە دەرچووەکانی کۆتایی کە لەلایەن کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان یان دەستەی یاسایی هەڵبژاردنەوە دەرچووە.
٦- رازیبوون و پاڵپشتی کردنی ئەنجامە دەرچووەکان لەلایەن کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان یان لەلایەن دادگای باڵای فیدراڵییەوە
٧- رێزگرتن لە ماف و ئازادی پێکهاتە سیاسیەکانی تر لە چوونەناو هەڵمەتی هەڵبژاردن و دەربِڕینی بیرباوەڕ و بەرنامەکانیان بەئاشکرا.
٨- بەڕێوەبردنی هەڵمەتی هەڵبژاردن بە شێوەیەک بەشداری بکات لەبڵاوکردنەوەی کەشی هێمنانە لە ماوەی هەڵمەتەکەدا
٩- هاوکاریکردن لەگەڵ پێکهاتە سیاسییەکانی تر لەپێناو ئەنجام نەدانی کۆبوونەوەو چاوپێکەوتن و چالاکی تر لە یەک و کات و شوێندا
١٠- رێزگرتن لە مافی دەنگدەران و ئەندامانی تری کۆمەڵگە
١١- رێزگرتن لە مافی بەرپرسانی هەڵبژاردنەکان و ئەندامانی هێزەکانی ئاسایش و ڕۆژنامەنووسان و چاودێرانی هەڵبژاردن و بریکاری حزبە سیاسیەکان و هاوکاری کردنیان.
١٢- گرتنە بەری هەموو هەنگاوێکی شیاو بۆ پاراستنی سەلامەتی دەنگدەران و ئەندامانی تری کۆمەڵگە دژی توندوتیژی و رسواکردن و مەترسی و هەڕەشە لە کاتنی بەشداری کردنیاندا لە هەڵبژاردنەکاندا.
١٣- رێزگرتن لە پێکهاتە سیاسیەکانی تروسەرو ماڵیان
١٤- هەوڵدان لە پێناو شەفافیەتێکی تەواو لە کاروبارس دارایی و خەرجیدا
لەسەر پێکهاتەی سیاسی پێویستە دوور بکەوێتەوە لە :
1- بڵاوکردنەوەو هەڵمەتی ناڕاست و تەشهیرو ورووژاندن لەسەر رکابەرەکان یان هەر بەشدارێکی تر لە پرۆسەی هەڵبژاردند، لە ناویاندا کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان.
٢.پێشکەش کردنی بەیاننامەی وەها بەهەند وەرنەگیرێت یان خراپ بەکارهێنانی مافی سکاڵاو بەرزکردنەوەی بۆ کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان.
٣- تێکدانی چاوپێکەوتن و کۆبوونەوەی هەر پێکهاتەیەکی سیاسی و تێکدانی
٤- دزینی کەرەستەی هەڵبژاردنی هەر پێکهاتەیەکی سیاسی یان دڕاندن و تێکدانی
٥- بەکارهێنانی زمان و وێنەو هەر سێمبۆلێک هانی رق و کینەو بدات بەرامبەر ئەوانی تر، یان وروژێنەرو جوڵێنەر بێت بۆ کاری توندوتیژی.
٦- رێگەدان بەهەڵگرتن یان پیشاندانی چەک یان وێنەی چەک لە چاوپێکەوتن و کۆڕوکۆبوونەوەکاندا
٧- لاسایی کردنەوەی ناوو دروشم و کەرەستەی هەر پێکهاتەیەکی سیاسی.
٨- لەخۆگرتنی هێزێکی چەکدار یان میلیشیا یان هەر شتێکی تری لەو شێوەیە پێچەوانەی سیستمی پێشوو بێت و پەیوەندی پێوە هەبێت.
٩- پشت بەستن بە دارایی راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ لەلایەن هێزێکی چەکدار یان میلشیا یان هەر لایەنێک سەر بەرژێمی پێشوو بێت
١٠- قەدەکردن یان هەوڵی قەدەغەکردنی هەر بەرپرسێکی هەڵبژاردن، یان ئەندامێک لە ئەندامانی هێزی ئاسایش و ڕۆژنامەنووس و چاودێری هەڵبژاردن یان بریکاری حزبێکی سیاسی لە جێبەجێکردنی بەئەرکەکانیدا.
١١- هەڕەشە یان زۆرەملێ یان ترساندنی هەر پێکهاتەیەکی سیاسی و سەرکردەکەی و ئەندامانی و لایەنگرانی، یان هەر دەنگدەرێک و کەسێکی هاوشێوەی.
١٢- قەدەکردن یان هەوڵی قەدەغەکردنی هەر کەسێک لە پیادەکردنی مافەکانیدا بەتایبەتیش مافی دەنگدان بەگوێرەی دڵی خۆی و بە دەنگدانی نهێنی.
١٣- تێکدانی پرۆسەی ناونووس کردنی دەنگدەران یان پرۆسەی دەنگدان یان جیاکردنەوەی دەنگەکان و هەر شتێکی تر لە پرۆسەی هەڵبژاردن.
١٤- بەڵێنی پێشکەش کردنی هەر بڕێکی پارە یان هەر خزمەتێکی تر یان دیاری و بەخشینەوە لە پێناو راکێشانی یەکێک لە دەنگدەران ( ئەگەر بەمەرجێک ئەم جۆرە بەڵینە راگەیەنراوێکی ڕەوا بێت لەسەر سیاسەتێکی گشتی یان بەڵێنێک بێت بۆ کارێکی گشتی).
١٥- بڵاوکردنەوە یان دابەشکردنی بابەتی وەها کە بەساختە ئاشکرایەو لە پێناو خشتەبردنی دەنگدەردایە.
١٦- دانانی رێکلام و پۆستەرو ناو و دروشم لەسەر موڵکی گشتی یان تایبەتی بەبێ ڕەزامەندی راگەیەندراو لەلایەن خاوەندارەکەوە.
١٧- تەزویرو هاندانی هەر کەسێک بۆ پیادەکردنی لە هەر بەشێک لە بەشەکانی هەڵبژاردنەکەدا.
١٨- بەکارهێنانی پێگەی هێزو نفوز لە پێناو ئامانجی سیاسیدا.
١٩- بەکارهێنانی سەروەت و سامانی عیراق لە پێناو ئامانجی سیاسیدا.
ئەگەر لە هەر حاڵەتێکدا ئاشکرابوو کە پێکهاتەیەکی سیاسی یان سەرۆکەکەی یان کاندیدەکەی یان بریکارەکەی یان ئەندامەکانی یان لایەنگرانی، پێشێلی بنەمای ئەم یاسایانەیان کردووە، مافی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانە لە گرتنەبەری رێوشوێنی یاسایی دژی ئەو پێکهاتە سیاسییە.
تعليقات