التخطي إلى المحتوى الرئيسي

قوربانییه‌كانی نه‌وتی كوردستان ‌


خالد سلێمان‌16/1/2014
له‌ساڵی رابردووداو سه‌ره‌تای ئه‌مساڵدا، چوار كاره‌ساتی گه‌وره‌ له‌كوردستاندا به‌هۆی  گواستنه‌وه‌ی نه‌وته‌وه‌ روویداوه‌و بۆته‌هۆی گیان له‌ده‌ستدانی هاووڵاتیان‌و زیانی مادی به‌سه‌روسامانی هه‌رێم، هه‌روه‌ها زیانێكی زۆریش به‌ژینگه‌. رووداوی یه‌كه‌م گڕگرتنی ته‌نكه‌رێكی نه‌وت بوو له‌تونێلی ده‌ربه‌ندیخان كه‌ زیانێكی زۆری به‌تونێله‌كه‌و ژینگه‌ی ناوچه‌كه‌ گه‌یاند، دووه‌میان رووداوی پێكدادانی چه‌ند ته‌نكه‌رێكی تری نه‌وت له‌ڕێگای نێوان دهۆك و زاخۆ كه‌ جگه‌ له‌وه‌ی بوه‌هۆی گیان له‌ده‌ستدانی چه‌ند هاووڵاتییه‌ك زیانێكی زۆری مادی‌و ژینگه‌یی هه‌بوو. رووداوی سێیه‌م رژانی نه‌وتی ره‌ش بوو له‌ته‌نكه‌رێكه‌وه‌ له‌سه‌ر جاده‌ی گشتی نێوان كه‌لار‌و ده‌ربه‌ندیخان‌و بوه‌هۆی خلیسكانی ئۆتۆمبێلێكی پۆلیسی كه‌لارو گیان له‌ده‌ستدانی پۆلیسێك. هه‌رچی رووداوی چواره‌مه‌ دیسانه‌وه‌ گڕگرتنی ته‌نكه‌رێكی نه‌وت له‌قه‌زای دوكان، بوه‌هۆی گیان له‌ده‌ستدانی هاووڵاتییه‌ك‌و زیانێكی زۆری مادی‌و ژینگه‌یی.
ئه‌م ڕووداوانه‌ له‌كوردستاندا نه‌بوونه‌ جێگای سه‌رنجی ناوه‌نده‌كانی میدیاو رای گشتی، به‌ڵام قسه‌ی زۆر هه‌ڵده‌گرن‌و ئه‌و پرسیاری ئه‌وه‌ی كه‌ نه‌وت ده‌بێته‌ به‌ڵا له‌وڵاته‌كه‌ماندا ده‌خاته‌ پێش هه‌ر پرسیارێكی تره‌وه‌، چونكه‌ بوونی ژماره‌یه‌ك قوربانی‌و زیانێكی به‌رچاوی مادی له‌پاره‌و موڵكی گشتی‌و هه‌روه‌ها ژینگه‌ كه‌ قه‌باره‌ی زیانه‌ مادیه‌كان گه‌وره‌تر ده‌كات‌و چه‌نده‌ها ساڵی ده‌وێت بۆ چاككردنه‌وه‌ی‌و لابردنی كاریگه‌رییه‌ خراپه‌كانی له‌سه‌ر ئابووری‌و ته‌ندروستی كۆمه‌ڵی كوردستان.
به‌ڵام كێ به‌رپرسیاره‌، كێ ئه‌و ده‌ره‌نجامه‌ خراپانه‌ ده‌خاته‌ ئه‌ستۆی خۆی، كێ دێته‌ ده‌نگ و كاره‌ساته‌كان ده‌كاته‌ ڕای گشتی، حكومه‌ت یان حزب، یان كۆمپانیاكانی نه‌وت؟. یه‌كه‌م گرفت كه‌ له‌م كێشه‌یه‌دا دێته‌ پێش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ لایه‌نێك نییه‌ پرسیاره‌كانی رووبه‌ڕوو بكرێته‌وه‌و وه‌ك به‌رپرسیاری یه‌كه‌م و راسته‌وخۆ ته‌ماشا بكرێت. ئه‌مه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ چه‌ند هۆكارێك، یه‌كه‌مینیان نه‌بوونی كۆمپانایه‌كی نیشتیمانییه‌ بۆ به‌رهه‌مهێنان‌و فرۆشتن‌و گواستنه‌وه‌ی نه‌وت له‌كوردستاندا. دووه‌میان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتییه‌كان خاوه‌نی ئه‌و هه‌موو ته‌نكه‌ره‌ی گواستنه‌وه‌ی نه‌وت نییه‌ كه‌ له‌نێوان ئێران‌و توركیا‌و هه‌رێمی كوردستاندا دابه‌شبوونه‌. سێیه‌میان ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كۆمپانیاكانی نه‌وت به‌ڕاسته‌وخۆ به‌رپرسیارێتی نه‌وت گواستنه‌وه‌ هه‌ڵناگرن. ئه‌ی ته‌گبیر؟. ئه‌ی ده‌بێت ئه‌م رووداوانه‌ وا به‌ئاسانی تێپه‌ڕ ببن‌و گیانی هاووڵاتیان‌و سه‌روسامان‌و ژینگه‌ی كوردستان بخرێته‌ ژێر هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌م تیرۆره‌ سپییه‌وه‌؟.
لێره‌دا، ئه‌وه‌ی پێویسته‌ بووترێت ده‌ستنیشان كردنی حكومه‌ته‌ وه‌ك به‌رپرسیاری یه‌كه‌م له‌دابینكردنی ئامرازی وه‌ها كه‌ گیانی هاووڵاتیان‌و سامانی گشتی‌و ژینگه‌ له‌گواستنه‌وه‌ی نه‌وتدا بپارێزێت. دوور له‌نه‌وتیش هه‌ر حكومه‌ت به‌رپرسیاره‌ له‌دابینكردنی ئاسایشی هاووڵاتیان كه‌ تا ئێستا هیچ لێدوان‌و هه‌ڵوێستێكی روونی له‌مباره‌یه‌وه‌ ده‌رنه‌بڕیوه‌. له‌لایه‌كی تره‌وه‌، وه‌ك باس ده‌كرێت‌و ده‌وترێت به‌رپرسه‌كانی كوردستان‌و ژماره‌یه‌ك له‌سه‌رمایه‌داران خاوه‌ن كۆمپانیای نه‌وتن‌و پشكیان هه‌یه‌ له‌فرۆشتن‌و گواستنه‌وه‌ی نه‌وتدا له‌كوردستان، بۆیه‌ مافی خه‌ڵكه‌ ئه‌و خاوه‌ن سه‌رمایانه‌ به‌ به‌رپرس بزانن له‌دابینكردنی ئامرازی وه‌ها ئه‌و كاره‌ساتانه‌ دوور بخاته‌وه‌ كه‌ له‌گه‌رمیان‌و بادینان‌و دوكان روویاندا. 
بۆ ئه‌وه‌ی لێره‌دا نه‌كه‌ومه‌ ناو قسه‌ی گشتی‌و تۆمه‌تباریكردنه‌وه‌، ئه‌مه‌ش ئه‌ركی رۆژنامه‌نووس نییه‌، وای ده‌بینم كه‌ نه‌بوونی «شه‌فافیه‌ت» له‌زانیاری ده‌رباره‌ی ژماره‌ی كۆمپانیاكانی نه‌وت له‌هه‌رێمداو بوونی ژماره‌یه‌كی زۆر له‌ته‌نكه‌ری نه‌وت به‌بێ ئه‌وه‌ی بزانرێت موڵكی كێن‌و به‌چی رێنماییه‌ك كار ده‌كه‌ن‌و ده‌خولێنه‌وه‌، وامان لێ ده‌كات پرسیاره‌كه‌ وا لێبكه‌ین، ئه‌منی گشتی بگرێته‌وه‌ كه‌ ئه‌ركێكی بنه‌ڕه‌تی حكومه‌ته‌و هه‌ر ئه‌م لایه‌نه‌ له‌ڕووی یاسای‌و ئه‌خلاقییه‌وه‌ به‌رپرسیاره‌، یان ئه‌وه‌ بۆ رای گشتی رابگه‌یه‌نێت كه‌ نه‌وت و گواستنه‌وه‌و فرۆشتنی له‌ده‌ره‌وه‌ی كۆنترۆڵی ئه‌ودایه‌.

ئەم وتارە لە ژمارەی ئەمڕۆی کوردستانی نوێ بڵاو بوەتەوە



تعليقات

المشاركات الشائعة من هذه المدونة

هەر دەوڵەتێکی کوردی لەم دۆخەدا لە دایکبێت، وەک ئەوەی باشوری سودان دەبێت*

خالد سلێمان سیاسەتی ڕاستەوخۆ، ناڕاستەوخۆی شانشینی سعودی، قەتەر، تورکیا بەرامبەر عیراق و سوریا، لە حەڵەتی پاشەکشەی یەکجارەکی پرۆژەی دەسەڵاتێکی ئیسلامی ( ئیخوان، بەرەی نوسرە، ئەحراری شام، سوپای ئیسلام .. هتد ) ، کار بۆ دامەزراندنی کیانێکی سوننەی سەربازی دەکات، کە دور نیە، بەعسیەکانی ناو داعش، تۆوی ئەو کیانە بن . یانی داعشیش بەشێک دەبێت لە نەخشە سعودی - قەتەری - تورکیەکە .  ئێستا هەوڵی هەرسێ جەمسەرەکە لەوەدا کۆدەبێتەوە، چۆن لە ڕێگەی پارتی دیموکراتی کوردستان و پارتە کوردیەکانی ناو ئیئتلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریاوە، کوردیش بەشێک بێت لەو کیانە سوننییە . لەوانەیە ئەمە باشترین دەروازە بێت بۆ تەماشاکردنی دیمەنی هەرێمی کوردستان، کە لە ڕوی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتییەوە لە خراپترین ئاستیدایە، بگرە لەبەردەم داڕوخانێکدایە کەس مەزەندەی دەرەنجامەکانی ناکات . بەڵام ئەوەی لەناو دیمەنێکی سیاسی، سۆسیۆ - ئابوری خراپی وەک ئەوەی ئەمڕۆماندا، هەژمونی خۆی هەیەو ڕای

ئاین لەمیتۆدەکانی پەروەردەی کوردستاندا ‌

خالد سلێمان‌ 15/5/2015 ساڵی ٢٠١٢ لەبەر ڕازی نەبونی مەسیحیەکان و کاکەییەکان لەسەر ئەو بەشانەی لە کتێبی “ئاین ناسی” لە میتۆدی خوێندندا، ئەو دوو چاپتەرەی بۆ ئەوان  لە کتێبەکەدا دانرابون لە سەر خواستی خۆیان  لابران. ئەمە هەنگاوی یەکەمی ئەو قەیرانەی پەروەردەیە کە تا ئەم ساتە لە کوردستاندا بەردەوامە. مەسیحییەکان پێیان وابو کە چیرۆکی لە دایکبونی مەسیح بەشێوەیەکی ناڕاست نوسرابو، بۆیە داوای لابردنیان کرد. ئەوەی پەیوەست بو بە کاکەییەکانەوە، بوون بەدوو بەشەوە، بەشێکیان پێیان وایە ئەوان موسڵمانن و نابێت وەک ئاینێکی جیا تەماشا بکرێن، بەشێکی تریان پێیان وایە کە ئاینەکەیان جیایەو ئەوەی لە میتۆدەکەدا نوسراوە ڕاستە. ئەم جیاوازیەش لای ئەوان بوە هۆی لابردنی ئەو بەشەی لە کتێبەکەدا لەسەر کاکەیی نوسرابو. کتێبی ئاینناسی لە قۆناغەکانی  (١٠، ١١، ١٢)ی خوێندندا لە پێناو ئەوەدا بوو کە خوێندکارانی کوردستان جگە لە ئاینی ئیسلام ئاینەکانی تریش بناسن، بەڵام پرۆژەکە لەسەرەتادا - بەتایبەتی لە کتێبی قۆناغی ١٢دا- توشی دوو گرفت بوو، یەکەمیان ئەوەبو کە وانەکانی خوێندن لەسەر مەسیحی و ئێزدی و کاکەیی و ئاینەک...

أزمة المياه تهدّد الشرق الأوسط.. والعراق على الخط الأحمر

خالد سليمان  يشير مدير المعهد العلمي للبيئة في جامعة جنيف مارتن بينيستون إلى ذوبان شبه كلي لثلوج جبال الألب نهاية القرن الحالي، حيث لا يبقى سوى القليل منه في الأعالي. يعود سبب ذوبان هذه الثلوج التي تغذي أنهار (راين، دانوب، بو، رون) ويعتمدها ١٦٠ مليون نسمة في غالبية أنحاء أوروبا للزراعة والنقل والطاقة والغذاء، إلى التغيير المناخي وارتفاع درجات حرارة الأرض، ناهيك عن الازدياد السكاني حيث تشير الإحصائيات المتوقعة إلى وصول نسبة سكان المعمورة إلى ١٠ ملايين نهاية هذا القرن.  كانت هذه الصورة بداية لمؤتمر دولي بعنوان “السلام الأزرق” حول دور المياه في السلام والتنمية المستدامة في الشرق الأوسط نظمه Stratigic Foresight Group وجامعة جنيف بالتعاون مع وكالة سويسرا للتنمة والتعاون الاسبوع الثاني من شهر أكتوبر ٢٠١٥.